Hidrolik pompa nedir?
Motordan aldığı mekanik enerji ile akışkanı emen ve basınçlı olarak veren kuvvet makinesine, hidrolik pompa denir.Bu yazımızda hidrolik pompa ve hidrolik pompa çeşitleri konusuna yer verdik.
Hidrolik pompalar, akışkana basınç kazandırarak hidrolik çalışma enerjisi üretirler. Bir pompanın beslediği hidrolik devreye verdiği akışkanın basıncı ile akış debisi yeterli değerde olmalıdır. Pompa, yeterli basıncı ve debiyi sağlayamaz ise hidrolik devre, fonksiyonlarını yapamaz.
Pompalar, emme tarafında hacim büyümesi ve basma tarafında hacim küçülmesi sağlayarak basınç arttırma ilkesiyle çalışırlar.
Hidrolik pompaların çalışma prensibi
Emiş ağzında artan hacim (emme boşluğu) ve basma ağzında azalan hacim (sıkıştırma) oluşturarak akışkanı pozitif iletimle pompalamak şeklindedir. Böylece, pompanın bastığı akışkanın önünde bir direnç olursa, basınç da oluşur. Hidrolik pompa, devrede güç kaynağı niteliğindedir.
Hidrolik Pompa , akışkanı belli bir noktaya basarken, hidrolik güç iletimini sağlamaktadır. Pompanın sağladığı güç, sıvının basıncı ile birlikte miktarına da bağlıdır. Akışkan sıvının geçtiği kesit alan A, akış hızı v ile gösterilirse, debi (birim zamanda akan sıvı miktarı), Q = A . v olur.
Hidrolik Pompanın akışkanı basabilmesi için akış kesitine F = p . A kuvvetini uygulaması gerekir. Uygulanan pompalama kuvveti ile akışkan v hızına ulaşıyorsa, oluşturulan iletim gücü, P = F .v = p . A . v olur. Q = A . v olduğuna göre pompanın gücü, P = p . Q olur. Sonuç olarak pompanın gücü, sağladığı basınçla ve debisi ile doğru orantılıdır. Basınç bar birimi ile, debi I /min birimi ile uygulanır ve pompanın toplam verimi (η1) göz önüne alınırsa, pompayı döndürecek motorun gücü:
Pm= P.Q / 450.η1 = ……..hp veya
P = P.Q / 600.η1 = ………kw olur.
Debinin tanımı .Debi nedir ?
Bir kesitten birim zamanda akan sıvı hacmine, debi (verdi) denir. Bu nedenle debi (Q), akış kesiti (A) ve hızı(v) ile doğru orantılıdır. Belli bir güçte pompa yüksek debi sağlayacaksa basınç düşük olur. Yüksek basınç sağlamak için ise debi düşük olur.
Hidrolik pompa debisi :
Pompa aynı debide çalıştığı sürece akışkan:
Q = A1. V1= A2. V2= … = An. Vn kuralına göre akar. Debi aynı olduğu hâlde akış kesitleri ve hızları ters orantılı değişebilir.
Hidrolik Pompa seçiminde dikkat edilecek özellikler:
- Hidrolik Pompanın gücü
- Hidrolik pompanın çalışma basıncı
- Debisi
- Akış yönü sayısı
- Devir sayısı
- Verimi
- boyutları ve montajı
- Bakım kolaylığı
- Uygunluğu
- üstünlüğü
HİDROLİK POMPA VE AKIŞKAN UYUMU
Pompadan istenilen verimin elde edilmesi sistemde kullanılan hidrolik yağa bağlıdır. Eğer yağın viskozitesi istenilen özellikleri taşımıyorsa pompanın verimi düşecektir. Bir hidrolik pompa için gerekli olan yağda aranılacak özellikleri şöyle sıralayabiliriz.
1—Viskozitesi istenilen nitelikte olmalıdır.
2—Yeterli miktarda film dayanıklılığına sahip olmalıdır.
3—Pompa içinde meydana gelebilecek pas ve oksitlenmeyi öııleyebilmelidir.
4—Sistem için ve pompa için gerekli soğutmayı sağlıyabilmelidir. 5—Güç iletebilecek özellikte olmalıdır.
6— Basınca dayanıklı olmalı ve uzun süre özelliklerini kaybetmeden
aynı şekilde kararlılığını koruyabilmelidir.
İŞ KOŞULLARI VE HİDROLİK POMPA
Hidrolik sistemlerin kalbi sayılan hidrolik pompa sistemden istenilen verimin elde edilebilmesi için iyi seçilmelidir. Hidrolik sistemin çalışma şartlarına dayanıklı ve yeterli olmalıdır.
Hidrolik sistem içindeki sıkıştırılmış hidrolik yağ daima ani ve aşırı yüklemeler altında kalabilir. çeşitli şekillerde basınç düşmeleri veya yükselmeleri meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda pompalar aşırı yüklenmelerin ve ani dirençlerin etkisi altında kalabilirler. Hidrolik Pompa bu tür dirençlere dayanıklı olmalıdır. Pompalarda aranan diğer bir özellikte gürültüsüz ve titreşimsiz çalışmadır. Aşırı titreşimli çalışan bir pompa sıkıştırılmış akışkan içinde hava kabarcıkları ve sistemdeki bağlantı yerlerinde oynamalar meydana getirir. Bu da boru ve rekorlarda yağ sızıntıları meydana gelmesine yol açar ki istenmeyen bir durumdur, pompalar küçük boyutlu, bakım ve onarımı kolay yapılabilir olmalıdır.
Hidrolik pompa bakımı ve çalıştırma
Hidrolik pompalarda bakım konusuna ayrı bir yazıda yer verdik .İlgili yazıya BURADAN ulaşabilirsiniz.
Hidrolik pompa çeşitleri
Hidrolik pompa çeşitleri konusuna ise BURADAN ulaşabilirsiniz.
1 Yorum
Güzel bir yazı olmuş teşekkürler