Motorlu araç bakımı bölümündeki bu yazının konusu, motordan gelen sesler ve anlamları olacak. Araç arızaları tespitinde, motordan gelen değişik sesler bize ipucu verebilir. Vuruntu, tıkırtı, şıkırtı, ıslık sesi, uğultu sesi gibi sesler motor yatağı, pistonlar ve segmanları, subaplar, şarj dinamosu gibi motor parçalarının yanında aks arızaları gibi konularda da arıza tespitinde bize yardımcı olabilir.
Motordan gelen sesler
Motordan gelen vuruntu sesi
Motor yük altında iken duyulan boğuk kuvvetli bir ses geliyor ise ana yatakta vuruntu olduğundan bahsedilebilir. Ana yatakta olması gerekenden fazla boşluk var olabilir.Bu durumda motordan anormal sesler gelecektir. Bu ses motor çalışırken düzenli olarak gelen bir sestir.
Sesin geldiği yeri tespit etmek için, bujilere giden buji kablolarını kısa devre yapılabilir. Buji kısa devre yapıldığında yataktan gelen ses susuyor, ya da azalıyorsa, kısa devre yapılan bujinin silindirine ait yatakların boşluğu fazladır.
Bu test, otomobilin büyük viteste 25 km lik hızına tekabül eden yüksek rölanti devrinde veya yolda yapılabilir. Bu durumda araç yüklenirse ana yatak sesi çoğalır.
Bazı durumlarda, yatakta vuruntu yapacak boşluk olmadığı halde, kullanılan yağın çok ince oluşu yatak yağ filmini incelteceği için de yatak vuruntuları duyulabilir .
motordan gelen sesler ve anlamları konusuyla ilgili bir video (yukarıda)
Düz yolda giderken gaz kelebeği kapatıldığında vuruntu sesi geliyor
Aracınız 45 km civarında bir hızla, düz yolda giderken gaz kelebeği kapandığı zaman madeni bir vuruntu sesi geliyorsa, piston kollarında yatak boşluğunun fazla olması ihtimali güçlüdür.
Araç dururken, motor devrini yeteri kadar yükseltecek şekilde gaz kelebeği açılır ve hemen kapanırsa boşluğu fazla olan biyel yataklarının sesi duyulacaktır. Motor yağı, olması gerekenden çok ince ise de aynı sesi yapabilir.
Motorda yağlama normal olduğu halde, ana ya da piston kolu yataklarından ses geliyorsa ilk fırsatta yataklar yenileştirilmeli, yahut boşluğu azaltacak tedbirlere başvurmalıdır Aksi halde motorda pahalıya mal olacak hasarlar meydana gelebilir
Motor rölantideyken çift vuruntu sesi geliyor ise
Motor rölantide çalışırken daima duyulan keskin çift vuruntu sesi geliyorsa piston piminden şüphelenilir. Vuruntu yapan pimin ait olduğu silindirdeki buji, plastik saplı bir tornavidayla kısa devre yapıldığı zaman pim vuruntuyu artıracaktır. Ayrıca piston pimleri; emniyet pimlerinin, yaylarının bozulması yahut kırılmasıyla silindir yüzüne de sürtebilir.
Gaza basıp bırakıldığında boğuk bir vuruntu sesi geliyor
Motor bağlantıları gevşek olduğu zaman daha çok araç hareket halinde iken, gaza basılıp bırakıldığı zaman boğuk bir vuruntu sesi gelir.
Motordan gelen vuruntu sesleri ile ilgili ayrıntılı yazımız için
BKNZ: Motordan Gelen vuruntu sesi
Motordan gelen, sert bir cisme vuran tokmak sesi
Bu ses kapalı bir yerde sert cisme vuran ağaç tokmak sesine benzeyen boğuk, uğultulu bir sestir. Pistonla silindir arasındaki normal boşluğun büyümesi bu sesin meydana gelmesine esas sebep olur.
Motor soğukken ses geliyor, fakat motor ısınınca ses kayboluyorsa, ortada ciddi bir durumun olmadığı söylenebilir. Ancak, çaresine bakılmazsa piston ve silindir arasındaki boşluk kısa zamanda artacak ve motorun gücünü azaltacaktır.
Motor rölantideyken ya da yüksek devirdeyken gelen çarpma sesi
Genellikle, motor rölantide çalışırken, zaman zaman da yüksek devirdeyken gelen, debriyaja basıldığı zaman kesilen, keskin bir çarpma sesi geliyorsa bunun sebebi, anamil boyuna gezinti boşluğunun fazla olmasıdır.
Motordan gelen şıkırtı sesi
Eğer volan bağlantılarında boşluk varsa düzenli olarak motordan vuruntu sesi ya da şıkırtı gelir. Bu sesin sebebinin volan gevşekliğinden olup olmadığını anlamak için, vites boşta ve motor yüksek rölantide çalışırken kontak anahtarı kapatılır. Kontak anahtarını kapattığınızda motordan bir vuruntu sesi gelirse büyük ihtimalle volan bağlantılarında boşluk vardır.
Gaza basıldığı zaman artan şıkırtı sesi
Supap sesine çok benzeyen bir sestir. Ancak sübaplardan gelen ses gaza basıldığı zaman azalır. Segmandan gelen sesler ise gaza basınca artar.
Silindirlerin üst kısmı aşınmış ve segmanlar bu aşıntı kenarlarına çarpıyor olabilir. Piston üstünde yığılmış olan kurum, silindir kapağına değiyor olabilir. Piston, kapak contasına sürtüyor olabilir. Piston segmanı kırılmış olabilir. Segmanların yuvaları içindeki yan boşluğu fazla olabilir. Piston segmanı yuvaları kırık olabilir. Segman aşınması ile ilgili yazımız için BKNZ: Motorda segman aşınması
Debriyaja basınca kesilen şıkırtı sesi
Araç boşta ya da vitesteyken cik cik cik şeklinde sürtünme sesi geliyor, debriyaja bastığımda ses kesiliyor diyorsanız. Bu durum, şanzıman arızasına işaret ediyor olabilir.
Gaza basınca artan uğultu sesi
Gaza basınca motordan ses geliyorsa, bu durum dönen bir parçanın arıza yaptığına işarettir. Özellikle şarj dinamosu arızasına işaret ediyor olabilir. Bu duruma çözüm bulunmazsa şarj dinamosunun içindeki rulmanların dağılması sonucunda şarj dinamosu kilitlenebilir ve şarj dinamosunun kilitlenmesi sonucunda v kayışı (Alternatör kayışı) dönmemeye başlayacaktır. Bu durum, motordan alınan hızın iletiminde problem çıkaracağı için v kayışı kopabilir. V kayışının kopması ile de su devirdaim pompası çalışmayacak ve motorun içerisinde su sirkülasyonu olmayacaktır. Bunun sonucunda da aracınız hararet yapacaktır.
Su pompasında ses:
1- Su pompası hareket kasnağı gevşektir
2- Pompanın elemanı (rotoru) milinde gevşemiştir
3- Pompa milinin boyuna gezinti boşluğu fazladır
4- Pompa milinin burç (yatak) boşlukları fazladır
5- Pompa elemanının kanatları muhafazasına sürtmektedir.
Eksantrik milden ses geliyor ise
Eksantrik mil dişlilerinin dişleri veya milleri arasında fazla boşluk olabilir. Dişliler aynı düzlem içinde olmayabilir. (Birbirine karşı eğiktir) Dişliler çok sıkı olabilir (Diş boşlukları azdır) Eksantrik mil dişlisi kamasının kalın olması sebebiyle dişli merkezden kaçmış olabilir. Eksantrik milde ya da anamilde boyuna boşluk olabilir. Eksantrik mil dişlisi dişlerinde eğilme veya kırık olabilir.
Eksantrik milinin zincirinden ses geliyor ise
Aşıntı sebebiyle zincir gevşemiş olabilir. Zincir lokmaları aşınmış olabilir. Zincir lokmalarının pimleri aşınmış olabilir. Zincir lokmaları eksenden kaçık olabilir. Ana mil ön ana yatak boşluğu fazla olabilir. Eksantrik mil ön yatak boşluğu fazla olabilir. Damper ya da kasnak gevşemiş olabilir.
Bu yazımızda motordan gelen sesler konusuna değindik. Yeni yazılarda buluşmak dileği ile.
selam bende 2013 model focus 3 titanium 115 hp araç var aracımda şıkırtı veya tıkirtı diyebileceğim bir ses var aracı çalıştirdığımda ses yok hereket edip 20 kilometrenin uzerine çıktiğında ses başliyor bu sesi her viteste yapiyor boşta dahi yapıyor 8 tane ayri ustaya gösterdim arizayı bulamadilar aks diyen var vites kutusu diyen var şanzıman diyen var ne yapmam lazim bu arizayi nasıl tespit edebilirim sizlerden bu konu hakkında yardim istoyorum saygilar
hakan yılmaz başkan senin araba subap vuruyor sanırım, sıbap ayarı istiyordur o