Hidrolik Motor Çeşitleri

Hidrolik motor çeşitlerini 3 ana başlıkta inceleyebiliriz.

1. Dişli tip hidrolik motorlar
   Dıştan dişli / İçten dişli / Orbit / Makaralı
2. Pistonlu hidrolik motorlar
   Radyal pistonlu / Eksenel pistonlu
3. Paletli hidrolik motorlar
   Sabit debili / Değişken debili

Dişli tip hidrolik motorlar (Gear motors)

Dişli çark ile çalışan hidrolik motorlar, dişli çarkların dişleri arasına giren akışkanın belli bir tork oluşturarak dişli çarklara bağlı olarak çalışan bir mili döndürme esasına dayanır.

Dişli tip hidrolik motorun çalışma sistemi (yukarıda)

Dıştan Dişli Hidro Motorlar

Dairesel hareket elde etmek amacıyla kullanılan, hidrolik enerjiyi mekanik enerjiye dönüştüren devre elemanıdır. Yapıları ve çalışma şekilleri pompalara benzer.

İçten Dişli Hidro Motorlar

Yüksek basınç bölgesinden motor içine giren akışkan, dişlilerin yüzeyine basınç uygular. Basınç değeri yük değerini geçerse, hidro motor dönmeye başlar. Her iki dişli çark serbest olarak dönecek şekilde tasarlanmıştır.

İçten dişli hidro motorlar düşük devirli ve kısa ömürlüdür. Onların bu özellikleri kullanım alanlarını kısıtlar. Basit mekanizmalarda, yüksek verimlilik istemeyen, düşük moment ihtiyaçları olan yerlerde kullanılır. Endüstriyel sistemlerden çok otomobillerde ve tarım araçlarında kullanılır.

Orbit tip hidro motorlar

Küçük yapılarına rağmen yüksek momentler üretebilen motorlardır. Gerator motorlarda olduğu gibi dıştaki dişli hareket etmez. İçteki dişli ise hareket döner.

Makaralı tip hidro motorlar

Orbit motorların makaralı türüdür. Motor verimini artırmak, bakım kolaylığı sağlamak için makara kullanılmıştır. Motor içine gönderilen akışkan içteki dişliye basınç uygular ve motoru döndürmeye çalışan moment oluşur.

Pistonlu Hidrolik Motorlar

Pistonlu motorlar, radyal ve eksenel (pistonlu motorlar olarak ikiye ayrılırlar.

Eksenel Pistonlu Hidrolik motorlar

Aşağıda eksenel (Axial) pistonlu  bir motorun çalışması gösterilmektedir. Eksenel pistonlu motorların düşük hızlarda bile çalışma debileri yüksektir. Yüksek torklarla çalışmaya başlayabilir. Yüksek çalışma hızları için ideal bir seçimdir.

Eksenel pistonlu motorlar eğik gövdeli ve eğik plakalı olmak üzere iki değişik tipte yapılırlar. (Aşağıda)

Radyal Pistonlu Hidrolik Motorlar

Aşağıda ise radyal pistonlu bir hidrolik motorun dıştan görünüşü verilmiştir. Radyal pistonlu motorlarda pistonlar birbirine paralel eksenlerde çalışmazlar.

Radyal pistonlu motorlar yüksek momentlerle çalışmaya başlayabilir. Düşük hızlarda moment dalgalanması ya da çalışma hızlarında dalgalanma olabilir.

Sabit silindir bloklu ve döner milli, radyal pistonlu motor (Yukarıda)

Paletli tip Hidrolik motorlar

Paletli hidro motorlarda akışkanın paletlere uyguladığı basınç, bir kuvvet yaratır ve rotoru döndürmeye zorlar. Rotorun hareketi mil vasıtasıyla dışarı aktarılır. Paletli motorların momenti ve çalışma ömrü pistonlu motorlara göre düşüktür. 1000 dev/dk hızlara kadar çalışır. İyi bir elektronik kontrol ile 0.1 dev/dk gibi düşük hızlar da elde edilebilir.

Motor milinin dönüşü diferansiyel basınçtan kaynaklanır. Motorun karşısında kanatlara karşı bir kuvvet uygular. Bu kuvvet rotor için teğettir ve rotora neden olur. Motor milini bununla birlikte döndürmek.
Akışkan motor gövdesinden motora yönlendirilirse şaft ucundan bakıldığında şaftın dönmesi,
saat yönündedir. Yağ kaynağı kapak portuna yönlendirildiğinde, dönüş, mil ucundan bakıldığında saat yönünün tersidir.
Akışkan akışının yönü böylece değiştilir.  Bu genellikle uygun bir yön kontrol valfi tarafından yapılır.

paletli hidrolik motorun kısımları (yukarıda)

İlgili Yazılar

• Hidrolik Motorların Avantaj ve Dezavantajları
• Hidrolik Motorların Çalışma Sistemi