Bu yazımızda, hidrolik sistem uygulamalarına örnek olarak tornada ilerleme hız ayarı yapan bir hidrolik sisteme yer vereceğiz. Örnek sisteme ait hidrolik devre elemanlarını tespit edip hidrolik devre şemasını oluşturacağız.
Tornada ilerleme hızı ayarı hidrolik uygulama
Bir torna tezgahında şimdiye kadar elle yapılan ilerleme hareketi, hidrolik olarak gerçekleştirilmek istenmektedir. İlerleme hareketinin ayarlanabilir olması ve takıma etkiyen kuvvetlerin değişiminden etkilenmemesi istenmektedir.
Bu ödeve ait birinci devre şemasında, besleme hattına bir akış kontrol valfi yerleştiriliyor. Herhangi bir yükleme olmaksızın, hız değeri v = 0,3 m/s olarak ayarlanıyor. İşleme esnasında takıma gelen kuvvetlerin artması ile ilerleme hızının azaldığı tesbit ediliyor. Bu devre şeması esas alınarak aşağıdaki değerler ölçülmüştür.
Yüksüz işletme durumunda devre şeması (yukarıda)
Dış kuvvetlerin etkisinde devre şeması (yukarıda)
Her iki devre şeması ile elde edilen değerlerin karşılaştırılması neticesinde, aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:
Yükleme durumunda basınç sınırlama valfindeki basınç değeri pı 48 bar dan 49 bar a yükseliyor. Bu basınç yükselmesi, basınç sınırlama valtinin tanka daha fazla akışkan göndermesine neden olur.
Akış kontrol yerindeki basınç farkı Ap 43 bar dan 19 bar a düşmektedir. Basınç farkının düşmesi, burada debinin azaldığını ifade eder.
şayet yük değişimi mevcut ise, sabit hızlı ilerleme hareketi elde etmek için akış kontrol valfi uygun değildir.
Bu nedenle, böyle durumlarda akış ayar valfi kullanılır.
Bir akış ayar valfı iki adet akış kontrol biriminden meydana gelir. Bunlardan ayarlanabilir kısıcı diyebileceğimiz birim, arzu edilen debinin ayarlanmasını sağlar.
Basınç terazisi veya otomatik kısıcı diyebileceğimiz diğeri ise arzu edilen debiyi, yük değişimi olası halinde bile sabit tutmak için valfin giriş ve çıkış basınçlarına göre gerekli ayarlamayı yapar. Yüksüz durumda, her iki birimin toplam direnci BSV ile birlikte akışın bölünmesine etki eder. Yük etkimesi halinde, otomatik kısıcı etkili yük nisbetinde valideki direnci azaltır. Bunun neticesi olarak, ayarlanabilir kısıcının girişi ile çıkışı arasındaki basınç farkı sabit kalır.
şayet 2-yollu akış kontrol valfi ters olarak devreye bağlanırsa, ya akış kontrol valfi olarak (bu durumda oto matik kısıcı tamamen açıktır) etki, eder ya da geri dönüşsüz valf olarak (bu durumda otomatik kısıcı tamamen kapalıdır) etki eder.