Hidrolik ve Pnömatikte, alıcılara giden akışkan miktarını ayarlayan valflere akış kontrol valfi denir.
Akış Kontrol valfinin Çalışma Sistemi
Belli bir kesitten birim zamanda geçen sıvı/hava miktarının kontrolü yapılmakla, sıvı/ havanın dolayısıyla da pnömatik alıcıların hızlarının kontrolü yapılmış olur. Bu nedenle akış kontrol valflerine hız kontrol valfi de denir.
Açma kapama valf ve musluklarının hepsi de aynı zamanda birer akış kontrol valfidir.
Akış Kontrol Valflerinin Çeşitleri
- Tek yönlü geçit veren akış kontrol valfleri. (Çek valfler)
- İki Yönlü (Ayarlanabilen) akış kontrol valfleri.
- Yavaşlatma Valfi
- Çek valfli ayarlanabilen akış kontrol valfleri
Tek yönlü geçit veren akış kontrol valfleri. (Çek valfler)
Yapıları gayet basit ve sadedir. Adından da anlaşıldığı gibi akışkana bir yönde geçit verirler. Bilyeli veya konik kapakçık tipli olanları vardır.
Çek valfleri detaylı olarak anlattığımız konuyu incelemek için :
BKNZ: ÇEK VALF NEDİR. NASIL ÇALIŞIR?
İki Yönlü (Ayarlanabilen) Akış Kontrol Valfleri
Hız ayar valfi de denir.
Basınçlı akışkanın geçtiği kesit azaltılıp çoğaltılarak birim zamanda geçen akışkan miktarı ayarlanabilir. Böylece alıcıların hareketlerinin hızı da ayarlanmış olur. İstenen ayar seviyesi sabitleştirilir. Silindir piston kolu hızının ayarlanmasında kullanılırlar. Tam olarak kapatılamazlar.
Pompadan (P) gelen akışkanın istenilen miktarda geçmesi için ayar vidası kısılır veya açılır. (Yukarıdaki resim)
Yavaşlatma Valfi
Yavaşlatma valileri, hareketlendirici strokunun belirli bazı dönemlerinde, piston hızının kontrol altına alınması için kullanılır. Valf, kam vasıtasıyla kontrol edilir ve kamın şekline bağlı olarak hareketlendirici hızını artırır ve azaltır. Normalde açık konumlu valf, kam pistonu serbest bıraktığında debiyi azaltır ve normalde kapalı konumda olan valf, pistonun serbest kalma durumu artış gösterdiğinde, valfteki debiyi artırır (Yukarıdaki şekilde A ve B).
Çek valfli ayarlanabilen akış kontrol valfleri
Akış kontrol valflerinin Hidrolik devredeki konumları
1. Hidrolik silindire giden akışkanın kontrolü : Pompa ile silindir arasına akış kontrol valfi yerleştirilerek çift etkili silindirlerin kontrolü yapılır.
2. Hidrolik silindirden çıkan akışkanın kontrolü : Silindirden çıkan akışkanın kontrolü silindirden hemen sonra akış kontrol valfi takılarak yapılır.
3. Silindire giden ve bir kısmı yağ deposuna dönen akışkanın kontrolü : Akışkan silindire girmeden bir kısmı akış kontrol valfinden geçerek depoya dönerken yapılan kontroldür.