Oturmalı ve Sürgülü Valflerde Piston Çakışması
Valfleri yapılarına göre sınıflandırmak istersek iki şekilde sınıflandırabiliriz. Oturmalı ve sürgülü valfler.
Oturmalı Valfler
Oturmalı valflerde bir bilya, konik bir eleman veya az rastlanmakla beraber bir disk, kapayıcı eleman olarak oturma yüzeyine bastırılır.
Bu tip valflerde sıkı bir kapama özelliği mevcuttur. Oturma prensibi nedeniyle bir kontrol elemanı ile cihazda en fazla üç kapı kapatılabilir veya açılabilir.
Burada çakışma negatiftir. Bu ise, üçten fazla kapısı olan bir valfin birden fazla kontrol elemanına sahip olması gerektiği anlamına gelir.
Oturma prensibine göre tasarlanmış bir 4/2 yönlendirme valfi, iç düzeni itibariyle iki adet 3/2 yönlendirme valfinden meydana gelir.
Sürgülü Valfler
Sürgülü valfler, eksenel sürgülü ve döner sürgülü diye ikiye ayrılır. Döner sürgülü valfler, silindirik bir yuva içinde dönen bir veya birden fazla pistondan meydana gelir. Eksenel sürgülü valf, silindirik bir yuva içinde eksenel olarak kaydırılabilen bir veya birbirleri ile belli bir düzende bulunan birden fazla pistondan meydana gelir.
Sürgülü valflerde, pistonların eksenel olarak kaydırılması ile isteğe göre birden fazla bağlantı kapısı açılabilir, birbirleri ile bağlanabilir veya kapatılabilir.
Piston çakışmasının şekli uygulamaya bağlı olarak, pistonun her kontrol kenarı için farklı şekilde belirlenebilir.
Pistonun silindirin iç yüzeyine bastırılmasını önlemek için, pistonun dış yüzeyi dairesel yivlerle donatılmıştır. Böylece pistonun hareketinde sadece sıvı sürtünmesi meydana gelir.
Hidrolik yağın kirlenmesi halinde, kirletici parçacıklar piston ile silindirin iç çeperi arasına yerleşir. Bunlar, burada zımpara etkisi göstererek silindirin iç çapının büyümesine ve bu şekilde kaçak yağın artmasına neden olur
Sürgülü valfler ile Oturmalı Valflerin Karşılaştırılması
Sürgülü Valf
-Kaçak yağ akımı
-Karşı duyarlı
-yapı şekli basit
-Basınç dengesi sağlanmış
-Kumanda yolu uzun
Oturmalı Valfler
Sızdırmaz şekilde kapanma
-Çok konumlu valflerin yapımı oldukça zor ve masraflı
-Basınç dengesinin sağlanması gerekir
Kumanda yolu kısa
Piston Çakışması
Bir valfin kapama veya açmadaki davranışı, piston çakışması ile belirlenir. Piston çakışması pozitif, negatif ve sıfır seklinde değerlendirilir. Bir pistonun kontrol kenarlarından her biri, farklı bir piston çakışmasına sahip olabilir.
Piston çakışması, piston ile silindir arasındaki toleransın yanı sıra bununla ilgili olarak kaçak yağ miktarını da belirler. Çakışma olayı, çeşitli avantajların sağlanmasında önemlidir. Uygulamadaki duruma göre, uygun olan çakışma şekli seçilir.
Pozitif piston çakışması
Konum değiştirmede, kısa bir süre için tüm kapıların birbirleri ile bağlantısı kesilir; basınçla çalkalanma olmaz. Ani basınç yükselmesi ile darbeli geçiş ve sert kalkış söz konusudur.
Negatif çakışma
Konum değiştirmede, kısa bir süre için tüm kapıların birbirleri ile bağlantısı sağlanır; basınç kısa bir süre için düşer.
Tank öncelikli açılış: Konum değiştirmede, iş elemanı girişi ile pompa arasındaki bağlantının kurulmasından önce, iş elemanı çıkışı ile tank arasındaki bağlantı temin edilir.
Sıfır çakışma: Kenar kenara çakışma durumunu ifade eder. Valflerde hızlı konum değiştirmeleri için önemli olup, konum değiştirme yolu kısadır.
Pompa öncelikli açılış: Konum değiştirmede, önce pompa ile iş elemanının bağlantısı, sonra iş elemanı çıkışının tank ile bağlantısı temin edilir.
Çok konumlu valflerde, kullanım amacına bağlı olarak aynı valfin içinde farklı piston çakışmaları olabilir.
Oturmalı valflerde arzu edilen piston çakışması valflerin kademeli olarak farklı zamanlarda devreye girmesiyle elde edilir. Gerektiğinde valflerin devreye girme zamanını değiştirerek isteğe göre piston çakışması yeniden düzenlenebilir.