Hidrolik Yağ Seçimi
Bir hidrolik sistemde, gücün etkin bir şekilde iletimi, aşağıdaki özelliklere sahip bir sıvı ile gerçekleşir.
Düşük Sıkıştırılabilirlik ; böylece basınç ve güç, derhal ve verimli olarak iletilebilir;
Havayı uzaklaştırma Özelliği; böylece sıvı içerisinde kalan hava kabarcıkları nedeniyle sıkıştırılabilirlik artmayacaktır;
Köpüklenmeyi önleme; böylece köpük hidrolik sisteme girmez;
Uygun Viskozite; böylece sistemde rahatça dolaşırken aynı zamanda gerekli yağlamayı yapacak şekilde viskoz olacaktır.
Hidrolik yağ seçimi, valfler ve hidrolik pompalar dikkate alınarak yapılır. Çünkü en hassas toleranslı hidrolik devre elemanları bunlardır. Çok ince bir yağ, sızıntıya ve yetersiz yağlamaya yol açabilir; kalın olanı ise çok yüksek sıvı sürtünmesi yaratır ve pompaya zarar verir.
Normal sıcaklıklarda çalışan birçok endüstriyel sistemde pompalar, ISO VG 5-100 aralığında viskoziteye sahip yağa ihtiyaç duyar. Pistonlu pompalar, kanatlı pompalara oranla daha viskoziteli yağa ihtiyaç duyar. Yüksek çalışma sıcaklıklarında çalışan dişli pompalar, daha da kalın yağa ihtiyaç duyarlar.
En çok kullanılan viskozite dereceleri ISO VG 32 ve 46 dır.
ISO viskozite dereceleri
Hidrolik yağ seçimi ve basınç faktörü
Basınçta artış, viskozitede artışa yol açar. Tipik bir mineral yağın viskozitesi, basıncı atmosferik basınçtan 350 bar’a çıkarıldığında iki kat artar. Birçok endüstriyel sistemin çalıştığı bağıl olarak daha düşük basınçlarda, viskozite üzerinde basıncın etkisi belirgin değildir. Bununla birlikte, özel hidrolik ekipmanlar; Örnek: ekstrüzyon ekipmanları gibi, o kadar yüksek basınçlar üretirler ki, bu makinalarda mineral yağlar kullanılamaz. Bunun yerine özel sentetik yağlar kullanılabilir.
Hidrolik Yağ seçiminde çevre faktörü
Geniş bir sıcaklık aralığında çalışması beklenen hidrolik ekipmanlar yüksek viskozite indeksli bir sıvıya ihtiyaç duyarlar.
Eğer ekipman çok soğuk bir çevrede çalışacaksa, örneğin bir buzhanede çalışan forklift uygulamasında, hidrolik yağ aynı zamanda düşük bir akma noktasına sahip olmalıdır. Hidrolik ekipman çevresel olarak hassas bir alanda çalışıyorsa, örneğin göl ve nehir kenarı ya da ormanda, sıvının sızıntı yapmaması için büyük dikkat gösterilir. Mümkünse doğada parçalanabilen hidrolik yağlar kullanılmalıdır.
Hidrolik yağ seçiminde güvenlik ve emniyet faktörü
Hidrolik yağlarda aranan özellikler arasında, emniyetli ve çalışma koşulları- iş güvenlik kurallarına uygun olması da önem taşır.
Mineral yağlar, çelik tesisleri ve kömür madenleri gibi, yangın tehlikesi olan yerlerde kullanılmaya uygun değildir.
Bu durumlarda ateşe dayanıklı hidrolik yağlar kullanılır. Bu yağlar yangının başlamasına direnç gösterirler ve yayılmalarını baskı altına alırlar, fakat yangını söndürmeleri şart değildir.
Yangına dirençli hidrolik yağların özellikleri, su içermeleri ya da yanmaz sentetik yağlardan yapılmalarıdır. Yüksek sıcaklıklarda çok su içeren yangına dayanıklı yağlar uygun değildir. Genellikle mineral yağlara oranla daha zayıf yağlayıcılardır.
Hidrolik yağlarda aranan özellikler
Hidrolik yağlar çalışma esnasında istenilen beklentileri karşılamak için aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdırlar:
1. Termal olarak kararlı olmalıdırlar. Aksi taktirde yüksek sıcaklıklarda özelliklerini kaybederler;
2. Oksidasyona karşı dayanıklı olmalıdırlar; bir hidrolik yağın çalışma ömrü, yağın oksidasyona karşı dayanım gösterip bozulmamasına bağlıdır.
3. Sudan kolayca ayrılabilmelidir.
4. Kolaylıkla filtre edilebilir olmalıdır; bu şekilde küçük parçacıklar kolaylıkla temizlenebilir.