Bu yazıda Hidrolik frenlerin çeşitlerine ve çalışma sistemlerine değineceğiz.
Hidrolik Frenlerin Çalışma Prensibi
Hidrolik fren, sürtünme kuvvetinin yağ basıncı ile sağlandığı frenlerdir ve hidrolik frende kullanılan yağ özel bir madeni yağdır. Fren pedalına ayak kuvveti uygulandığında merkez pompasında fren hidrolik basıncı oluşur. Uygulanan basınç ile fren borusu ve hortumları içinden tekerlek fren silindirine kadar eşit oranda yayılır ve hidrolik basınç gerdirme kuvvetine dönüşerek, fren pampanalarına ya da disklerine baskı uygulanır.
Hidrolik Fren Sistemi Nasıl Çalışır?
2 tip hidrolik fren vardır.
- Kampanalı Hidrolik Frenler
- Disk Hidrolik Frenler
Kampanalı Hidrolik Frenler Nasıl Çalışır?
Fren kampanaları tekerleklerle birlikte döner ve her bir kampananın içinde fren balatalarına bağlı fren pabuçları bulunur. Pistonlar tamburlara baskı yaptığında içeriden frenleme kuvveti oluşturur ve bu da tekerleğin hareketini azaltır. Sürtünme, kinetik enerjiyi termal enerjiye dönüştürür. Isı dağılımı için kampanalı frende uygun havalandırmanın olması da önemlidir.
Kampanalı Hidrolik Frenlerle ilgili detaylı bilgi için:
BKNZ: Kampanalı Hidrolik Fren ve Çalışma Sistemi
Disk Hidrolik Frenler Nasıl Çalışır?
Hidrolik fren sisteminde fren pedalına uygulanan kuvvetin Pascal prensibi ile sıkıştırılarak hidrolik sıvının hareketi pistonlara iletilir. Bu sayede balatalar diske sürterek yavaşlama veya durma gerçekleşir. Günümüze kadar ön frenlerde disk, arkada ise kampanalı sistem yaygın olarak kullanılırdı. Artık dört tekerde disk fren sistemleri yaygınlaştı.
1-Sürücü fren pedalına bastığında, ana silindirin pistonu, biyel kolu boyunca tıbbi bir şırınga gibi hareket eder.
2- Daha sonra ana silindirin fren hidroliği sıkıştırılır ve mekanik enerjiyi hidrolik enerjiye dönüştürür.
3- Fren hatları aracılığıyla, kaliper silindiri ana silindirden yüksek basınçlı fren hidroliği alır.
4- Daha sonra yüksek basınçlı fren hidroliği pistona ve fren balatasına itilir. (Fren balatası silindir pistonuna bağlanır)
5- Fren balatasının bu hareketi ile dönen disk rotoru kenetlenir ve dönen disk rotoru ile fren balataları arasında sürtünme teması oluşur. Aracın kinetik enerjisi ısı enerjisine dönüşür ve araç hızı azalır ve durur.
Disk Frenlerde Kaliper Tertibatının Çalışma Şekli
Disk Hidrolik Frenlerle ilgili detaylı bilgi için:
BKNZ: Disk Hidrolik Frenler ve Çalışma Sistemi