Makine teknolojisi İmalat işlemleri -Makine elemanları derslerinde bu yazımızı perçinleme konusuna ayırdık.
Perçinleme Nedir
Perçin Makine parçalarının, sac levhaların, kayış ve balata gibi makine elemanlarının sökülemez şekilde birleştirilmesinde kullanılan ,bir başı hazır olan, öteki başı montajda biçimlendirilen, silindirik yapılı elemanlara denir.
Parçaların perçin adı verilen elemanlarla birleştirilmesi işlemine perçinleme denir. Perçinlemenin amacı, sökülemeyen bir birleştirmeyi oluşturmaktır.
Perçinlere özellikle çelik konstrüksiyon inşaatlar ve gemilerde çok rastlarız
Makine tezgah imalatı,Denizcilik endüstrisi, İnşaat sanayii (özellikle çelik kontstruksiyonlar), lokomotif sanayi, giyim sektörü (jeans,kemer vs üretimi),mutfak eşyaları (çaydanlık,tencere gibi ev aletlerinin kulp bağlantıları gibi) alanlarında kullanılır.
Aslında günlük hayatta pek çok alanda perçinli bağlantılarla karşılaşırız.
Kaynak teknolojisinin gelişimiyle birlikte eskisi kadar sık kullanılmasa da özellikle inşaat ve gemi sanayiinde perçinlere daha sık rastlarız.
Perçinleme Nasıl Yapılır
Çektirmeli perçinler (Pop Perçin)
Baş kısmı dövülerek biçimlendirilmeyen, özel tip perçinlerle yapılan işlemdir.
Değişik ebatlarda pop perçinler (yukarıda)
Perçin. tabancası
Kör perçin kullanılarak yapılan perçinlemedir. Perçin çivisi ve perçin gövdesi adı verilen iki parçadan oluşur. Gövde yumuşak gereçten, perçin çivisi ise çelikten yapılmıştır. Tek tarafından çalışma imkanı olan yerlerde kullanılır.
Perçin çivisi gövde içine takılı durumdadır. Delik içine takılan perçinin dışarda kalan uç kısmı, çektirme aparatıyla çekilerek yapılır. çekme sonucu çentikli kısımdan kopan çivinin uç kısmı atılır. çivinin baş kısmı ise, gövde içinde kalır. Böylece perçinin ikinci baş kısmı oluşur. (Yukarıdaki video)
Perçin tabancasının kullanımı ile ilgili Detay bilgi için BKNZ >> Perçin Tabancası Nasıl Kullanılır
Patlamalı Perçinler
Gövdesi içine patlayıcı kapsül yerleştirilen perçindir. Perçin başına bastırılan sıcak zımba, kapsülü patlatır. Patlama sonucu perçin başı oluşur. Alüminyum ve alüminyum alaşımlarının birleştirilmesinde kullanılır.
Endüstriyel Perçinleme ve Teknik Gösterimi
Perçinli bağlantının gösterimi (yukarıda)
Perçinlemede kullanılan çiviler ve çeşitleri :
Yapılacak perçinlemenin özelliğine göre çeşitli perçin çivileri kullanılır. Bunlar :
Bombe başlı perçin
Havşa başlı perçin
Mercimek başlı perçin
Silindirik başlı perçin
Perçin gereçleri : Genellikle birleştirilecek parçaların cinsinde perçin gereçleri kullanılır. Başlıca perçin gereçleri, çelik, demir, alüminyum, bakır ve pirinç’dir.
Perçin çapı ve boyunun hesabı
İnce saçlarda perçin çapı, saç kalınlığının (S) 2 katı kadar alınır.
Kalın saçlar için, Perçin çapı d = Sac kalınlığı + 8 mm.
Dövme başı oluşturacak perçin boyu ……………… 1, = 1,5 d alınır. Perçin deliklerinin kaymaması için parçalar birlikte bağlanmalı ve delinmelidir.
Havşa başlı (gizli) perçinleme için gizli dövme başı oluşturacak perçin boyu, havşa derinliğinin (h) en az iki katı alınmalıdır, h = 2 h.
Perçin deliklerinin kaymaması için parçalar birlikte bağlanmalı ve delinmelidir.
Perçinleme çeşitleri
Perçinlenen Parçanın Konumuna Göre:
İki yamalı perçin (iki kesimli iki sıralı)
Bindirmeli perçin (iki kesimli ,tek sıralı)
Amaçlara yönelik özelliklerine göre perçinleme çeşitleri
Sağlam Perçinlemeler: çatı ve köprü gibi çelik konstrüksiyonlarda kullanılır.
Sızdırmaz Perçinlemeler: Su tankları, mutfak gereçleri, su oluklarında kullanılır
Sağlam-Sızdırmaz Perçinlemeler: Buhar kazanı, basınçlı su ve yağ tanklarında kullanılır.
Özel Perçinlemeler: özel tip perçinlerle yapılır (çektirmeli,patlamalı gibi )
Perçinleme işlemi
Perçin delik ve havşalarının açılması :
Perçin delikleri, perçin çapından (d) 0,1 – 0,2 mm büyük delinir ve delik ağızları 90° havşa matkabı ile havşalanır. Böylece perçinin iyi ve kolay oturması sağlanır.
2 — Soğuk ve sıcak perçinlemeler : Küçük çaplı perçinlere uygulanır (Genellikle 8 mm çapa kadar). Gerekirse, perçinleme öncesi gereçler tavlanır.
Perçin çapı büyüdükçe, dövme işlemi zorlaşacağından, büyük çaplı perçinler ile sızdırmazlık isteyen yerlerdeki perçinler sıcak perçinleme işlemi ile oluşturulur.
Perçinleme ile İlgili Tavsiye Videolar
Perçinleme İşlemi (üniversal ve havşa) Video
Perçin hesapları video
Teşekkürler çok yararlı oldu
teşekkürler, yararlı oldu