Eksantrik mili nedir?
Eksantrik mili ya da diğer adıyla kam mili, Patlamalı motorlarda subapların zamanında açılıp kapanmasını sağlayan, üzerinde kamlar bulunacak şekilde, küresel grafitli dökme demir ya da çelik alaşımlarından presle dövülerek veya dökülerek tek parça olarak yapılan millerdir.
Eksantrik mili Motorun neresindedir
Eksantrik mil aracınızın motorunun üst kısmında bulunur. Çalışmasında piston sübapları ve triger kayışı ile temas halindedir. Triger kayışı hakkındaki yazımızı incelemek isteyebilirsiniz:
İlgili yazı için bakınız: Triger Kayışı Nedir, Ne işe yarar?
Eksantrik mili ne işe yarar?
Eksantrik mili bir motorda; Supapları istenilen zamanda açma, Supapları istenilen zamanda kapatma, Supapları gerektiği kadar açık tutma görevlerini yerine getirir. Motorun içine ve dışına hava ve yakıt akışını kontrol eder. Bu da, motor performansını, yakıt ekonomisini ve emisyonları belirler. Herhangi bir motordaki en önemli bileşenlerden biri eksantrik milidir.
Yakıt sistemi karbüratörlü, ateşleme sistemi klasik distribütörlü olan motorlarda, kam mili yukarıda belirtilen görevlerinin dışında, üzerinde bulunan bir helis dişli yardımıyla distribütör ve yağ pompasını, özel bir kam vasıtasıyla da yakıt otomatiğini çalıştırmaktadır.
Eksantrik mili genellikle bir zamanlama zinciri veya triger kayışı kullanarak krank miline bağlanır. Bazı motorlarda, zamanlama dişlileri de kullanılabilir. Eksantrik mili dişlisi krank mili dişlisinden iki kat daha fazla dişe sahiptir ve bu da krank milinin hızının yarısında dönmesine izin verir. Eksantrik milinde dört ayrı vuruş vardır: emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz.
Eksantrik Mil Nasıl Çalışır?
Kam milinin görevi, silindire gaz girişi ve çıkışına izin veren valflerin (subapların) zamanlamasını sağlamaktır. Sıkıştırma zamanı ya da yanma zamanı esnasında valflerin açık olmasını istemezsiniz. Yine aynı şekilde, emme ve egzos zamanlarında da valflerin kapalı olmasını istemezsiniz. Eksantrik milin görevi işte bu zamanlamayı yapmaktır.
Kam milinin çalışması konusunda aşağıdaki video sizlere bir fikir verebilecektir.
Kam milleri motor krank milinden hareket alarak çalışır. Krank milinden kam miline hareket iletim oranı 1/2’dir. Dört zamanlı motorlarda bir çevrimin gerçekleşebilmesi için krank mili 720° döner. Kam mili ise 360° derece döner.
Motorun yapısına bağlı olarak dört zamanlı bir motorda en az bir tane kam mili bulunur. Yine motor yapısına bağlı olarak kam milleri motor bloğuna ya da silindir kapağına yataklandırılır.
Günümüz motorlarında enjeksiyonlu yakıt ve elektronik kontrollü ateşleme sistemi bulunur.Mil üzerinde kam, muylu ve supap zamanlama düzenekleri bulunur. Genellikle de emme ve egzoz supapları için ayrı ayrı kam mili kullanılır.
Egzoz eksantrik mili triger kayışıyla krank mili tarafından hareket ettirilir. Emme eksantrik mili dişli vasıtasıyla egzoz eksantrik mili tarafından hareket ettirilir
Değişken supap zamanlaması ile emme supaplarının açılış zamanları motorun devrine bağlı olarak ayarlanır. Bu, emme eksantrik milinin bir zincir ile tahrik edilmesine bağlıdır.
Motorlar yüksek devirlerde çalışırken zamanların oluşması için çok kısa zaman aralığı kalır. Silindir başına kullanılan supap sayısının artması yüksek devirlerde çalışmada silindirlerin daha iyi doldurulması egzoz gazlarının daha iyi boşaltılmasını sağlar. Günümüz motorlarında yaygın olarak, silindir başına iki emme ve iki egzoz supabı kullanılır.
Kam milindeki kamların kısımları
Kamlar, kam mili dönerken supapları açar. Kam mili dönüşüne devam ederken supap yayları supapları kapatır.
Kamların sivri ucuna kam burnu, tam karşısındaki dairesel kısmına kam ökçesi denir.Kamlar ile kam milinin birleştiği alanlara ise kam sessizleştirme alanları denir. Bu alanlar, itici veya supabın yavaş açılmasını ve kapanmasını sağlar. Eğer supaplar çok hızlı açılıp kapanacak olursa supaplar ses yapar ve parçalar çabuk aşınır.
Genellikle motorlarda ince kamlı kam milleri kullanılır. Yüksek güç istenilen motorlarda ise geniş kamlı kam milleri kullanılır. Geniş kamlı kam millerinde, supapların açık kalma anı uzadığı için silindirler içerisine daha çok hava yakıt karışımı veya hava alınabilmektedir. Böylece yüksek güç elde edilebilir.
Bu yazıda kam mili nedir ve motorun çalışmasındaki görevi nedir açıklamaya çalıştık. Kam mili ne işe yarar merak edenler için kam milinin çalışmasını videolarla anlattık. Kam milindeki kamların kısımları gibi detaylara yer verdik. Yeni yazılarda buluşmak dileği ile.