Matkap tezgahları
Bu yazımızda matkap tezgahı nedir? matkap tezgahı hakkında bilgi .Matkap tezgahları ve çeşitleri üzerinde duracağız. Matkap tezgahında çalışma talimatını da yazımızın sonunda vereceğiz.
Delik delme işlemlerinde kullanılan tezgahlar çeşitlidir.matkap tezgahları ihtiyaca göre şekillenmiş olup genellikle çok amaçlı olanlar tercih edilir.
El Matkapları (breyizler)
Küçük gövdeli, ağırlıkları 2,5-8 kg arasında değişen çeşitli tiplerde yapılmış delme makineleridir. El matkapları hafif olduklarından her türlü çalışma konumlarında kullanılmalarından ve devir sayılarının kademesiz olarak ayarlanması gibi önemli avantajları nedeniyle hemen her alan kullanılan el aletleridir. Özellikle montaj ve bakım-onarım işlerinde çok geniş kullanım alanlarına sahiptir.
El matkapları, ağırlık ve boy olarak küçük olmalarına rağmen, metallere 13mm,betona ve taşa 16mm çaplarda delik delme işlemi yapabilirler.
Masa Matkap tezgahı
Bu tip matkaplar iki çeşittir. Biri, kayış kasnak sistemli diğeri hız kutuludur. Kayış kasnak sistemli tezgahlardaki devir sayısı değiştirme süresi hız kutulu tezgahlara oranla daha fazla zaman alır.Masa matkapları küçük çaplı delik delme işlemlerinde kullanıldığı için devir sayıları 400-3000 dev/dak arasında kademeleştirilmiştir.
Küçük yapılı olmalarından dolayı bir masanın veya bir sehbanın üzerine sabitlenerek çalıştırılır. Masa matkaplarında çelik malzemelere 16mm ye kadar, hafif metaller 20mm ye kadar delik delebilmektedir.
Sütunlu Matkap Tezgahları
İmalat işlemlerinde sıkça kullanılan matkap tezgahlarıdır . Sütunlu matkap tezgahlarında matkap milinin bulunduğu kısım ve iş tablası sütun eksenine döndürülerek istenilen konuma getirilebilir. Böylece büyük işlerin çeşitli konumlarda delik delme imkanı doğmuş olur. Ancak iş tablasının hareketli olması makinenin hassasiyetinin çabuk bozulmasına neden olur.
Sütunlu matkap tezgahı kayış kasnak sistemi ile ya da yarı kayış kasnak sistemi ile çalışır.
Sütunlu matkap tezgahları , Farklı yüksekliklerde küçük ve orta büyüklükteki iş parçalarının delme işleri için uygundur
Bu tezgahlar, devir sayısı genellikle kademesiz olarak ayar edilebilen matkap iş mili, sütun, ayak, ayrıca sağa sola çevrilebilen ve yüksekliği ayar edilebilen matkap tablasından meydana gelir, ilerleme, matkap milinden bağımsız olarak çalışan bir dişli tertibatı üzerinden elde edilir.
Gövdeli matkap tezgahları (Konsollu Matkap tezgahları)
Gövdeli matkap tezgahlarında matkap milinin ve iş tablasının bağlı bulunduğu kısım genellikle font dökümden yapılmış bir gövde şeklinde olup, bu gövdeye matkap mili bloğu ve iş tablası kırlangıç kuyruğu kayıt kızak sistemi ile bağlanmıştır.
İş tablası ile mil sadece düşey konumda hareket edebilir. Bu yüzden gövdeli matkap tezgahlarının iş yapma kapasitesi sütunlu matkap tezgahlarına göre daha azdır. Ancak bu tezgahlar kalın ve büyükçe bir gövdeye sahip olduğu için daha stabil daha rijit ve daha hassaslardır.
Gövdeli matkap tezgahı ya da diğer adıyla konsollu matkap tezgahı, konstrüksiyon olarak sütunlu matkaplara benzer. Aralarındaki en belirgin fark tezgah tablasının alttan bir konsolla desteklenmesidir. Ayrıca iş parçasının tezgah miline yaklaştırılması konsolun hareketiyle sağlanır. Delme işlemi ise manuel olarak çevirme koluyla ya da otomatik olarak gerçekleştirilir.
Radyal matkap tezgahları
İmalat işlemlerinde Çok büyük işler için konsol gövdesi 3metreye varan tezgâhlar yapılmıştır. Bunların en önemlisi özelliği, işin bir bağlanışta üzerindeki çeşitli konumlardaki işlemleri en iyi şekilde işleme imkanını sağlamaktadır. Matkap başlığı aynı zamanda açılı olarak da ayarlanabildiği için bu makinelerde iş yapma kapasitesi artmaktadır.
Radyal matkap tezgahları, çok büyük ve ağır parçaların delik delme işlemlerinde kullanılırlar. Radyal matkap tezgâhlarında, sütun etrafında 360 derece dönebilen bir gövde vardır. Matkap milinin bulunduğu blok bu gövde üzerinde bulunmakta ve matkap bloğu , radyal gövde üzerinde ileri-geri hareket ettirilerek işin konumuna göre ayarlanmaktadır.
Çok büyük iş parçaları doğrudan tezgah tabanı/ayağı üzerine konulur. Bu tezgahlarda tezgah tablası yoktur. İş parçası çok ağır olduğu için tezgah tablası ve mengeneye bağlanamayacak kadar büyük ve ağırdır. Bu nedenle tezgah tablası yoktur. Tezgah tabanına bağlanamayacak geometrik şekildeki iş parçaları özel olarak tasarlanmış ve imal edilmiş olan prizma ya da gönyeler üzerine bağlanırlar.
Prizma, tezgahın yardımcı bir elemanı olup üzerine iş parçasını bağlamaya yarar. Öte yandan işin durumuna göre daha başka prizmalar yapılabilir veya iş parçalarının seri imalatı için hazırlanmış iş kalıpları da bu tür prizmalar üzerine bağlanarak işleme zamanını kısaltır ve işin kaliteli çıkmasına da yardımcı olur.
Bohrwerk Matkap Tezgahları
Torna ve freze tezgahlarında işlenemeyecek büyüklükteki parçaların işlenmesine yarar. Hem torna hem freze özelliği vardır. hatta bu tezgahlardan daha fonksiyoneldir. iş parçası sabit, çakı hareketlidir. ayna vasıtasıyla çok büyük çaplarda iç ve dış fatura açabilir. tabla 360° dönme kabiliyetine sahiptir. bu sayede farklı yüzeylerde ki işlemler için parçayı söküp takmaya gerek yoktur. ayrıca tabla ileri geri, ayna ise sağa sola hareket edebilmektedir. 3 eksen ( x,y,z ) çalışabilme özelliğine sahiptir.
Büyük ölçülerdeki makine gövdelerinde bulunan çeşitli çaplardaki ve konumlardaki delik delme işlemlerinde ve yüzeyleri frezelemek için yapılmış özel tezgahlardır. Bu tezgahlarda ayrıca, kanal açma. vida açma ve düzlem yüzey frezeleme işlemleri de yapılmaktadır.
İmalat sektöründe fiyatlandırma genellikle parçaların boyutu büyüdükçe doğrusal olarak değil, logaritmik olarak artar. Borwerkle işlenen parçalar tonlarca ağırlıkta olduğu ve seri imalat imkanı zor olduğundan dolayı sahibine en çok kazandıran tezgahtır diyebiliriz.
Makinenin iş tablası 360 derece dönebilecek şekilde yapıldığından iş üzerindeki yatay düzleme paralel konumda fakat diğer düzlemlere açılı konumda olan yüzeyler bir bağlanışta işlenmektedir.İsmi Bohrwerk olmasına karşın halk arasında borvek diye bilinir.
İşlem Sıralı (Seri) Matkap tezgahları
Müşterek tablalı, yan yana, monte edilmiş sağa-sola döndürülebilen ve yüksekliği ayarlanabilen sütunlu matkap tezgahlarından meydana gelir.
Bu tezgahlarla, arka arkaya bağlantılı olarak bir iş parçasının üzerine örneğin delme, havşa açma ve kılavuz çekme gibi muhtelif işleme metodları uygulanabilir. Seri matkap tezgahları parti (kitle) halindeki seri imalatta kullanılır. Piyasada çok kafalı matkap tezgahı ya da seri matkap tezgahı diye de bilinir.
Konuyla İlgili Sorular
SORU: matkap tezgahlarının çeşitleri nelerdir?
CEVAP:
-El matkapları
-masa tipi matkap tezgahları
-Sütunlu matkap tezgahları
-Gövdeli matkap tezgahları
-Radyal matkap tezgahları
-Borwerk matkaplar
-İşlem Sıralı Matkap tezgahları
SORU: Borwerk tezgahlarının özelliklerini yazınız
CEVAP:
-Hem torna hem freze özelliği vardır.
-iş parçası sabit, çakı hareketlidir.
-ayna vasıtasıyla çok büyük çaplarda iç ve dış fatura açabilir.
-tabla 360° dönme kabiliyetine sahiptir. bu sayede farklı yüzeylerde ki işlemler için parçayı söküp takmaya gerek yoktur. ayrıca tabla ileri geri, ayna ise sağa sola hareket edebilmektedir.
-3 eksen ( x,y,z ) çalışabilme özelliğine sahiptir.
SORU: Radyal matkap tezgahları hangi işlemlerde kullanılırlar?
CEVAP: Radyal matkap tezgahları, çok büyük ve ağır parçaların delik delme işlemlerinde kullanılırlar.
Bu yazımızda matkap tezgahı nedir ne işe yarar ? matkap tezgahları ve çeşitleri konuları üzerinde durduk. Konuyla alakalı diğer konulara aşağıdaki kısımdan ulaşabilirsiniz .
Matkap Tezgahları ile ilgili Tavsiye Videolar
Matkap tezgahının kısımları animasyon
Masa tipi matkap tezgahı yapımı
Bu yazı yol gösterici olucaktır bizim için. Teşekkür ederim.