Hidrolik pnomatik derslerinde bu bölümde 4 yollu 2 konumlu yön kontrol valfleri konusunu ele alacağız. 4 yollu 2 konumlu valfler nasıl çalışır. Nerelerde kullanılabilir inceleyeceğiz.

4 yollu 2 konumlu yön kontrol valfleri
P. A. B. I olmak üzere dört yollu iki konumlu valflerdir. Çift etkili silindirlerin ileri-geri hareket ettirilmesinde kullanılırlar. Genelde hidrolik sistemlerde kullanılır. Pnomatikte kullanımı yok denecek kadar azdır. Pnomatikte 4/2 valf verine 5 /2’lik valfler kullanılır.

Yukarıdaki sembol ve kesit resimlerden anlaşılan şu :
4 yollu 2 konumlu valf normalde basıncı P üzerinden A ya gönderirken butona basılınca P üzerinden B ye göndermektedir .
1.konumda yani butona basılmamışken piston ileri gider. 2.konumda yani butona basıldığında ise piston geri gider.

4/2 Valflerin Hidrolik Devrede Kullanılması
Yukarıda, Çift etkili bir silindirin 4 yollu 2 konumlu yön kontrol valfiyle kontrolünü görüyoruz. Sisteme gereken yağ akışı hidrolik pompa tarafından sağlanmaktadır. İlk konumda sıvı akışı (P basınç hattı) silindirin sağ tarafına doğrudur. Silindirin sol tarafındaki sıvı depoya döner. Böylece piston solda kalır.

İkinci konumda ise (Pedala basıldığında) sıvı hareketi silindirin sol tarafına doğrudur. Sağ taraftaki sıvı ise depoya döner. Böylece piston sağa hareket eder. Pedal bırakıldığında ise yay basıncının etkisiyle valf ilk konuma geri döner.

Az önceki devre şeması 4/2 valfe odaklanmanız için mümkün olan en sade devre şeması oluşturulmuştu. Yukarıdaki şemada ise pek çok hidrolik devrede bulunan elektrik motoru, Basınç sınırlama valfi, Basınç ölçer (manometre), çek valf gibi hidrolik devre elemanları eklenerek oluşturulmuştur. Aynı işi yapmaktadır.
Örnek kullanım: 4/2 valfin hidrolik preste emniyetli kullanımı

Yukarıdaki devredeki uygulamada 4/2 Yön kontrol valfi, 3/2 Yön kontrol valfi ile endirekt kumanda ediliyor. Sistem normalde boştadır. Piston hareket etmez. Sistem basıncı sıfırdır. İşçi pistonu ileri geri ittiren butona bassa da piston hareket etmez. Çünkü basınç hattı kapalıdır ve yağ tanka dönmüştür. 3/2 valf çalıştırılınca sisteme basınç gelir, piston sola hareket eder. 4/2 valfe bağlı butona basılırsa piston bu sefer ters yöne hareket eder.

Bu sistemde 3/2 valf ve 4/2 valf işçinin sağ ve soluna yerleştirildiğinde, örneğin bir pres tezgahında bunu yaptığımızda, işçi iki elini de butonlara basmak için kullanmak zorunda kalacaktır. 3/2 valfine bağlı butonu bırakırsa tüm yağ tanka döner ve baskı stop eder. Yani işçi piston aşağı inerken ellerini parçayı düzeltmek vs için kullanamaz. Bu da iş güvenliği bakımından ona fayda sağlar.

Nitekim bazı NC denetimli olmayan tezgahlarda bu tip önlemler alınmıştır. Yukarıdaki örnekte taşlama tezgahında başlığın aşağı hareketi iki parmakla yapılmakta, böylece işçinin başlığı dalgınlıkla yukarı yerine aşağı indirmesi ve taşın engellenmektedir.
4 yollu 2 konumlu yön kontrol valfleri nerelerde kullanılır.
4/2 valfler, butona bastığımızda bir yöne, bıraktığımızda diğer yöne gidecek pistonları hareket ettirmede kullanılabilir. Örneğin bir hidrolik pres tezgahında. İşçi butona bastığında, pres baskı yapacak ve butonu bıraktığında baskıyı bırakıp yukarı kalkacaktır. Ek olarak basınç kontrol valfi ile de uygulanan basınç miktarı ayarlanabilir.
4 yollu 2 konumlu valf video anlatım
Yukarıdaki video anlatımı izlemekte sorun yaşıyorsanız alternatif için tıklayınız