Sıyırıcı plâkalar, zımba üzerindeki şerit iskelet malzemeyi ayırmada, aynı zamanda zımba kılavuz plâkası olarak kullanılmaktadır. Bazen sıyırıcı plâkalar, şerit malzemeye yan-kayıtlık görevi yaparlar. Bu nedenle, sıyırıcı plakaları yaptıkları görev bakımından şu amaçlar için kullanabiliriz.
- Sıyırıcı plâka olarak,
- Zımba kılavuz plâkası olarak,
- Yan-kayıtlı (birleşik) sıyırıcı plâka olarak kullanılır.
Kalıplama işlemlerine göre sıyırıcı plâkalar;
- Açık sıyırıcı plâkalar,
- Yarı-açık sıyırıcı plâkalar,
- İki tarafı kapalı sıyırıcı plâkalar olarak kullanılmaktadır.
Açık sıyırıcı plâkalar genellikle kalıplama işlemlerinin görülmesi gerektiği hallerde kullanılır.
Tek sıralı kalıplama işlemlerinde iki tarafı kapalı sıyırıcı plâka, iki ve daha fazla sıralı kısa boylu şerit malzemelerin ters-düz kalıplama işlemlerinde yarı-açık sıyırıcı plâkalar kullanılır. (Yukarıdaki şekil)
Sıyırıcı plâka kalınlığı pratik olarak sıyırma kuvvetinin küp kökü kadar alınır. Sıyırma kuvveti yukarıdaki çizelgede verilen şerit malzeme kalınlığına bağlı katsayılar yardımıyla bulunur.
Sıyırıcı Plaka Kalınlığı Bulma Örnek Uygulama
Yukarıda resmi verilen St 42 paslanmaz çelikten kalıplanacak parça için toplam kesme kuvveti P = 14280 kg dır. Şerit malzeme kalınlığı T = 2 mm olduğuna göre kalıpta kullanılacak maksimum ve minimum sıyırıcı plâka kalınlığını bulunuz?
Çözüm:
Yukarıdaki çizelgeden ; K(min) = %11 K(max) = %25
Sıyırma kuvveti :
Ps (min) = K(min) . P kg
Ps (min) = %11 . 14280
Ps (min) = 1570 kg
Ps (max) = K(max) . P kg
Ps (max) = %25 . 14280
Ps (max) = 3750 kg
Sıyırıcı plaka kalınlığı h:
h (max) = küpkök Ps (max)
h (max) = küpkök 3750
h (max) = 15.5 mm
h (min) = küpkök Ps (min)
h (min) = küpkök 1570
h (min) = 11.6 mm