Makine elemanları bölümündeki bu yazıda kremayer dişli nedir. Ne işe yarar gibi konularda bilgiler verecek ve kremayer dişlinin kullanım alanları konusunda örnekler vereceğiz. Kremayer dişliler nerelerde kullanılır merak ediyorsanız yazının devamını inceleyiniz.
Kremayer Dişli Nedir
Pinyon dişli olarak adlandırılan bir silindirik dişli ile beraber çalışarak, genellikle dairesel hareketi doğrusal harekete dönüştürme amaçlı olarak kullanılan, üzerine düz veya helis dişler açılmış çubuklara kremayer dişli denir.
Kremayer dişlinin dişleri düz veya helis olarak yapılır. İngilizce’de ”rack gear” olarak bilinir.
Kremayer Dişlinin Kullanım Alanları
Kremayer dişlinin kullanım alanları çeşitlidir. Ancak genel anlamda, Kremayer dişli çifti, dairesel hareketin doğrusal harekete dönüştürülmesi için kullanılır.
Matkap tezgahında matkap ucunu aşağı yukarı çeken mekanizmada kremayer-pinyon ikilisini görürüz (yukarıda)
Kremayer dişlileri makine ve imalat sektöründe çalışanlar yakınen tanırlar. Dikey hareket yapan takım tezgâhlarında sıkça kremayer dişlinin kullanıldığını görürüz. Örneğin matkap tezgahı tablasının yukarı-aşağı inme mekanizmasında kullanıldığı gibi.
Matkap tezgahında volana bağlı kolu çevirdiğimizde tablanın yükselip alçaldığını görürüz.
Bu tip tezgahlarda kullanılmasının bir avantajı da kremayer dişlilerin kirli ortamlarda kullanılmaya müsait oluşudur.
Kremayer dişlinin kullanım alanlarına bir başka örnek de torna tezgahlarıdır. Silindirik makine parçalarının imal edildiği torna tezgahlarında arabanın kayıtlar üzerinde sağa sola hareket ettirilmesi de kremayer dişli vasıtasıyla sağlanır.
Kremayer ve pinyon dişli setlerine, rotasyonel (dairesel) hareketin doğrusal harekete dönüştürüldüğü pek çok alanda rastlayabiliriz. Buna bir başka örnek olarak, otomobiller, bir direksiyon simidinin dönme hareketini, aracı yönlendirmek için gereken doğrusal bir sol / sağ harekete dönüştürmek için bu tip dişli setini kullanır.
Kremayer ve pinyonlu direksiyon, otomobillerde, küçük kamyonlarda ve SUV’larda hızla en sık kullanılan direksiyon türüdür. Aslında oldukça basit bir mekanizmadır.
Bir Kremayer ve pinyon dişli takımı, bir metal boru içine kapatılmıştır. Rod adı verilen bir çubuk, kremayer dişlinin her bir ucuna bağlanır.
Pinyon dişlisi direksiyon miline bağlanmıştır. Direksiyon simidini döndürdüğünüzde, dişli döner, Kremayeri hareket ettirir. Kremayerin her bir ucundaki rod, mil üzerindeki direksiyon koluna bağlanır.
Kremayer dişlilerde rijitlik tüm uzunluk boyunca aynıdır.
Ayrıca kremayer dişliler, robotik uygulamalarda dairesel hareketi doğrusal harekete çevirmek için kullanılan önemli mekanizmalardan biridir.
Kremayer dişlinin kullanım alanlarına bir başka örnek de elektrikli garaj ve bahçe kapılarıdır. Uzaktan kumanda ile ya da güvenlik görevlisi tarafından bir butona basılarak kontrol edilebilen bir elektrik motoruna bağlı pinyon dişli, üzerine kremayer dişli monte edilmiş kapıyı açma kapatma işini yapabilecektir.
Krikolarda yük kaldırmak için, bazı bağlama kalıplarında ve çeşitli raylı vinçlerde de kremayer dişlilerin kullanıldığını görebiliriz.
Konu Değerlendirme sorusu
Kremayer dişlilerin kullanılış amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğrusal hareketi açılı harekete çevirmek
B) İstenilen açıda kuvvet ve hareket iletmek
C) Dairesel hareketi doğrusal harekete çevirmek
D) Ayrık millerde hareket iletmek
Bu yazımızda kremayer dişli nedir açıklamaya çalıştık ve kremayer dişlinin kullanım alanları konusunda bilgiler sunduk.Yeni yayınlarda buluşmak dileği ile.
Makine meslek resim performansıma yardımcı oldu , işime yaradı. Emeğinize sağlık..
Çok faydalı oldu, teşekkür ederim.