Malzeme bilgisinde bu yazımızın konusu, Dökme demirlerde alaşım elementlerinin etkisi olacak. Cr (krom), Mo(molibden), V(vanadyum), Ni(Nikel) alaşım elemanlarının dökme demirlerin korozyon direncine, sertliğine, işlenebilirliğine ve dayanımına etkisi ve dökme demirlere kazandırdığı üstünlükler nelerdir?
Alaşım elementleri dökme demirleri nasıl etkiler
Beyaz ve esmer dökme demirin sağladığı üretim faydaları, yeterli görülmeyebilir. Bu gibi durumlar için yeni özellikler kazandırmak istenir. Genellikle, dayanım ve korozyon direncini artırmak amacıyla, dökme demir içerisine katılan alaşım elementleri, dökme demire yeni üstünlükler kazandırarak, alaşımlı dökme demir adını almasını sağlar. Dökme demirlere alaşımı kontrol altında tutulabilecek ortamlarda (elektrik ark, Siemens-Martin fırınları) katılan alaşım elementleri şunlardır:
Nikel: %5’e kadar dökme demirlere katılabilen nikel, talaşlı üretimi kolaylaştırmanın yanında, korozyon direncini, sertliği, aşınmaya karşı direnci ve homojenliği artırır.
Krom: %3’e kadar katılan krom, dökme demirde, silisyum ve nikelin aksi, tesirler yaparak, grafit oluşmasını önler. Korozyon direncini ve sertliği artırır.
Nikel-Krom: Talaşlı üretimi zorlaştırmayan, sert iç yapılı dökme demirlerin oluşturulmasında kullanılırlar.
Molibden: Dökme demir kalınlığının fazla olduğu durumlarda, iç yapının homojenliğini artırması, en önemli etkilerinden biridir. Sertliği, aşınmaya karşı direnci ve dayanımı olumlu yönden etkiler. Bunun yanında, talaşlı üretimi zorlaştırır. Dökme demir içine, % 1,5 oranına kadar katılır.
Vanadyum: Katkı miktarının oldukça düşük olduğu durumlarda dahi, etkisini olumlu olarak gösteren, alaşım elamanlarından biridir. Bu nedenle, dökme demirin içerisine %0,5 oranına kadar katılabilir. Etkilerini, sertliği ve dayanımı yükselterek gösterir.