Vidaları pek çok niteliğine göre (Diş biçimi, ağız sayısı, helis yönü, vida sistemi vb) , sınıflandırmak mümkün olsa da kafaları çok karıştırmamak adına en mantıklısı Kullanım alanlarına – İşlevlerine göre sınıflandırmak olacaktır. İşlevlerine göre vidaları;
a) Bağlantı vidaları
b) Hareket ve kuvvet vidaları olarak ikiye ayırabiliriz.
Bağlantı vidaları
Makine elemanlarını sökülebilir şekilde bağlamaya yararlar. Bunlar, Metrik ve Whitworth sisteme göre dizayn edilmiş olabilirler.
Diş profillerine göre ise üçgen vida olabilirler. Üçgen vidanın diş açısı büyük; helis adımı küçüktür. Bu özellikler, üçgen vidanın sıkma görevini iyi yapmasını sağlar. Bu nedenle üçgen vidalar, bağlama vidası olarak kullanılır.
Bağlantı vidası olarak kullanıma örnek flanş bağlantısı. (yukarıda)
Somun ve civata yardımıyla bağlama yapılmış bir flanş (yukarıda)
Ağaç vidası, ahşap konstrüksiyon işlerinde parçaların birleştirilmesinde en elverişli vida türüdür. Ağaç vidasının sivri ucuna kadar devam eden dişli gövdesi vardır. Vida dişlerinin kenarları keskindir ayrıca büyük bir adıma sahiptir.
Dış yüzeyine vida açılmış bağlantı elemanlarına civata denir. Civatalar, ihtiyaca göre değişik baş çeşitlerinde olabilir. Kare başlı, havşa başlı, kelebek başlı gibi. (Yukarıdaki resim)
Hareket vidaları
Makine elemanlarının hareket ve kuvvet iletiminde kullanılırlar. Taşıdıkları yükün miktarı, doğrultusu ve çalışılan alanın fiziki şartlarına göre değişik diş biçimlerinde yapılırlar.
Kare vidalar
Diş profili kare biçimindedir. Metrik ve parmak ölçü sistemine göre yapılırlar. Kare vidaların standardı yoktur. İstenen çap üzerine, ihtiyaca cevap verecek şekilde, her adımda kare vida açılabilir. Yinede vidanın adımı diş üstü çapına uygun düşmelidir.
Kare vida; hareket vidası olarak takım tezgâhlarının ana millerinde, preslerde, krikolarda vb. yerlerde kuvvet iletimi amacıyla kullanılır.
Diş genişliği, adımın yarısıdır. Tek ağızlı ya da çok ağızlı yapılabilirler.
BKNZ : Vidalarda Ağız sayısı
Kare vidaların hareket vidası olarak kullanılma sebebi., kare vida dişlerinin yanal yüzeyleri vida eksenine dik konumda olduğundan yeterli derecede sıkma kuvveti sağlayamamalarıdır. Ayrıca kare vidalarda dişlerin yüzeyleri daha kısa olduğundan, diş yüzeyleri arasında sürtünme kuvveti az olur.
İLGİLİ YAZI BKNZ: Tornada kare vida açma
Trapez vidalar
(TS 61/23): Diş profili 30° açılı eş kenar trapez biçimindedir.Trapez vida; hareket vidası olarak takım tezgâhlarının ana millerinde, sonsuz vidalarda vb. yerlerde kullanılır. Aynı zamanda kuvvet iletiminde de kullanılabilir.
Testere vidalar
(TS 61/30): Diş profili 30° açılı ve tek yönlü eğiktir. Testere vida; tek yönlü kuvvetleri taşımak için hareket vidası olarak vinçlerde, krikolarda vb. yerlerde kullanılır.
Yuvarlak vidalar
Hareket ileten vidalardandır. (TS 61/32): Diş profili 30° açılı ve yuvarlaktır. Vida profilinin yuvarlaklığı (kaytanlığı); tozlu, kumlu, nemli yerlerde kullanılmasını sağlar. Darbeli çalışan elemanlarda da tercih edilir. En yüksek yük taşıma kapasitesine sahip vida profilidir.
Vida çeşitlerinin kısaltılarak gösterilmesi
Çok faydalı bilgiler sonsuz teşekkürlerimi bir borç bilirim,Allah razı olsun….
Çok faydalandım teşekkür ederim sağ olun
Çok güzel bilgiler teşekkürler.