Araç bakımı ve motor bilgisi bölümündeki bu yazının konusu ”motoru ısıtmadan hareket etmek zararlı mıdır? Motoru rölantide ısıtmak zararlı mıdır? Kış aylarında motoru ne kadar ısıtmalıyım. Kaç dakika sonra yola çıkılmalı” gibi sorulara cevap aramak olacak.
Motoru ısıtmadan hareket etmek motora zarar verir mi?
Motorlar belli sıcaklıkta çalışmak üzere tasarlanmışlardır. İdeal çalışma sıcaklığına erişmeden zorlanan motorlar uzun vadede kesinlikle zarar görecektir.
Aracımı ya da motosikletimi çalıştırdıktan sonra birkaç dakika ısınmasını beklemeli miyim yoksa hemen yola çıkabilir miyim? diye soranlar için belirtelim;
İdeali, motoru çalıştırdıktan sonra 1 dakika kadar bekleyip sonra yola çıkmaktır. Yağ motorun tepesine en son ulaşır yani en hareketli parçalardan olan egzantrik mili, subaplar, subap yayları (nispeten) uzun süre minimum yağlanma ile idare etmek durumundadırlar.
Arabanız motor aşınmasına en çok marş sırasında meyillidir. Bu ilk birkaç saniye boyunca metal parçaların koruması, üzerlerine bir önceki çalışmadan yapışıp kalmış yağın sorumluluğundadır. Motorlar ve yağlar bu çalışma koşulları göz önüne alınarak tasarlanırlar ancak sadece yüksüz veya düşük yükle çalışma durumunda.
Bir diğer konu da metalin genleşme özelliğidir. Isınan metal genleşir. Motor parçaları arası boşluklar, ısınıp optimum çalışma sıcaklığına gelmiş motor düşünülerek tasarlanır. Örneğin, debriyaj balatası ile krank mili arasındaki dişliler soğukta birbirlerine neredeyse yapışık haldedirler. Motor ısındıkça bunların arası açılır ve kabul edilebilir, uygun boşluk sağlanır.
Motoru çalıştırdıktan hemen sonra, nazik kullanarak, yani aşırı devir yapmadan yola çıkmak tavsiye edilir. Tüm motorlar ilk çalıştırmada karışımlarında fazla benzine ihtiyaç duyar. Karbüratörlü motorlarda bu işi jikle (manuel veya otomatik) yapar. Enjektörlüler kendi kendine ayarlar. Ancak, benzin çok etkili bir yağ çözücüdür. Eğer yanmamış benzin silindir içinde kalırsa silindir çeperindeki yağ tabakasını çözebilir. Yağsız kalmış ortamda, pistonlar silindir duvarını kazımaya başlar. Aşınma, aracınız için hiç istemeyeceğiniz bir şeydir.
Motoru rölantide kısa bir süre çalıştırarak, yağlama sisteminin ilk önce görevini yapması ve yağın motorda tamamen dolaşması iyidir. Bu şekilde motor parçalarını sürtünmeye karşı korumuş oluruz.
Kış aylarında motoru ısıtmadan hareket etmek zararlı mıdır?
Kış aylarında motoru ısıtmadan hareket etmek motora zarar verir mi ? Yoksa bu gereksiz bir kuruntu mu?
Evet, motoru ısıtmadan yola çıkmak motora zarar verir. Ancak bazı araçlarda, eski tip araçlarda daha çok zarar verir.
Eski araçlarda karbüratörlü motorlar kullanılırdı. Bunların ısıtılması gerekiyordu. Fakat 1980’lerde otomobil üreticileri karbüratörden yakıt enjeksiyon sistemine geçiş yaptı. Son dönemlerde ise yakıtı doğrudan silindirlere püskürten direkt enjeksiyon yöntemi kullanılıyor.
Hava soğukken araç sahipleri yola çıkmadan önce motoru birkaç dakika ısıtmak gerektiğine inanır. Otomotiv sektöründeki gelişmeler sonucu eskiden doğru bildiklerimiz bugün yanlış olabiliyor. Modern motorlar anahtar çevrilir çevrilmez yola çıkmaya hazırdır. Aracın içini ısıtma gibi bir amacınız yoksa motorun ısınmasını beklemeniz gerekmez.
Kış aylarında yağın ya da benzinin ısınmasını beklemeli miyim ?
Evet. aslında mantıken arabanızın motor yağı, Kış aylarında, yaz aylarındakinden daha az akıcı olacaktır. Ancak Gelişen motor ve yağ teknolojileri artık işleri epey kolaylaştırdı diyebiliriz.
20 – 30 sene önce 0w grubu yağ yoktu. Araç sahipleri kalın yağ kullanmak zorunda oldukları için özellikle kışın araçlar çalışmakta zorlanır, çalıştıktan sonra da yağın olması gereken kıvama gelmesi için beklenirdi. 0w, 5w yağ grubunda 1 – 2 dakika bekleme yeterlidir. Kışın bu süre 2 – 3 dakika olarak kabul edilir.
Motor yağı seçimi ile ilgili detaylı yazımız için BKNZ: Motor yağı seçimi nasıl yapılır
Kışın soguklarda bu ilk 2-3 dakika içinde, yağ basıncı yüksek olduğundan 2000 devir üstüne çıkılmamalıdır.
Yakıtı ısıtma gibi bir yola başvurmak da gereksiz. Benzinin ılıkken daha iyi akar evet, ancak araç harekete geçtikten kısa bir süre sonra yakıt uygun ısıya ulaşacaktır. Sadece ilk kalkışta aşırı hız yapmamaya dikkat edin yeterli.
Zorlanan soğuk motorda aşınma daha hızlı gerçekleşir. Motor çalıştığında, yağın her tarafa ulaşması birkaç saniye alacaktır. Bu yüzden aksiyon filmlerinde gördüğümüz ani ve güçlü kalkışları yapmaktan kaçınmak en iyisidir.
Motoru rolantide ısıtmak zararlı mıdır?
Motoru rölantide ısıtmak motora verdiği zarar yanında yakıt tüketimini de artıran önemli noktalardan biri. Aracınız, motoru üç dakika rölantide çalıştırdığınızda, 1 km yol yapmış kadar benzin harcar. Bu nedenle uzun süreli durmalarda motoru durdurmakta fayda var.
Motoru 5-10 dakika rolantide çalıştırmak cebe ve motora zarar verir. ilk 1 dakikadan sonra ufak ufak ilerleyip düşük ya da orta devirlerde yolda ısıtmak en idealidir. Hem vakitten hemde yakıttan tasarruf sağlar
Sonuç olarak, motor ilk çalıştığında yağlama devir daimi ve ön ısınma için 1-2 dakika oyalanırsak ve ilk 5 dakika hararet ibremiz (Could=Soguk) bölümünü geçene kadar yüksek devirlerde kullanmazsak motor ömrünü uzatmış ve yakıt ekonomisi sağlamış oluruz.