Ders notları niteliğindeki bu bilgi yazısında, kaynak yöntemleri nelerdir? Kaynak çeşitleri ve kullanıldıkları yerler nelerdir? Bilinen kaynak yöntemlerinin üstünlükleri ve zayıf yönleri gibi konulara göz atacağız.
İçerik menüsü
- Elektrik akımı ile yapılan kaynak yöntemleri
- Gaz Kullanılarak yapılan Kaynak Yöntemleri
- Gaz ve Elektrik Akımı Kullanılarak yapılan Kaynak Yöntemleri
Elektrik akımı ile yapılan kaynak yöntemleri
Kaynaklama işleminin elektrik akımı kullanılarak yapıldığı kaynak yöntemleridir. Bunlar; Elektrik ark kaynağı, toz altı kaynağı, Punta kaynağı, Basınç veya pres kaynağı, Elektrikli makara kaynağı’dır.
ARK KAYNAĞI
“Elektrik” kaynağı diye de bilinir. Kaynatılması istenen parçalarla elektrot arasında bir ark oluşur. Oluşan yüksek ısıyla, kaynak yapılacak kısım ve elektrot sıcak sıvı hale gelir ve birleşirler.
Elektrik ark kaynağının yapılışı
Maliyeti az ve taşınması kolaydır. kullanım alanı geniştir. Bu kaynak yönteminin simgesi ise : E’ dir
TOZ ALTI KAYNAĞI
Elektrik akımı ile yapılan kaynak yöntemlerinden “Elektrik ark” kaynağına benzer. Burada, farklı olarak, kaynak yerine otomatik toz serpilir. Bu toz, eriyen malzemenin hava ile anında temasını önler ve oksitlenmeyi engeller
Toz altı kaynağının yapılışı
Elektrot, üzerine koruma katmanı kaplanmamış ve makaraya sarılmış haldedir.
Ayrıntılı bilgi için BKNZ: Toz altı ark kaynağı nedir. Nasıl Yapılır
Nokta (Punta) Kaynağı
Bu kaynak yönteminde, iki bakır elektrot, elektrik akımı altında, kaynatılacak malzemeyi birbirine değecek kadar yeterli kuvvetle bastırılır.
Elektrik akımı, plakalar arasında ısı oluşturur ve kaynatılacak plakalar, bu noktada eriyerek birleşirler. Punta kaynağının çalışma prensibi yandaki resimde verilmiştir.
Detaylar için –>
BKNZ: Punta kaynağı nedir. Nasıl yapılır?
Basınç veya Pres Kaynağı
Kaynatılacak malzemeler birbirine dokundurulup, elektrik akımı verilir ve basınçla birleştirilir. Simgesi : P
Basınç kaynağı nerelerde kullanılır
Bu kaynak yöntemi, çubuk, kare veya köşeli kesitli kalın malzemelerde kullanılır. Özellikle değişik özellikteki çelikler için çok avantajlıdır.
Elektrikli Makara Kaynağı
Nokta kaynağı gibi yapılır. Pim şeklindeki bakır elektrot yerine sızdırmazlık amacıyla bakır makaralar kullanılır. Simgesi: RR
Makara kaynağının kullanıldığı yerler
Sac plaka konstrüksiyonu, gemi ve uçak yapımı, aparat ve alet imalatı. Özellikle ince kalınlıktaki saclarda kullanılan, ekonomik kaynak yöntemlerindendir.
Gaz kullanılarak yapılan kaynak yöntemleri
Kaynaklama işleminin birtakım gazlar kullanılarak yapıldığı kaynak yöntemleridir. Bunlar; Oksiasetilen kaynağı ve gazla eritme pres kaynağı’dır.
Oksiasetilen (Oksijen) Kaynağı
Oksijen kaynağı diye de bilinir. Bir üfleç kullanılarak oksijen ve asetilen gazlarının yanmasıyla yüksek ısı (yaklaşık 3200° C) oluşur ve sıvı hale gelen parçalar birleşir. simgesi: G
Oksijen kaynağının kullanıldığı yerler
Hemen hemen her yerde kullanılabilen kaynak yöntemlerindendir.İnce sac malzemeler ve borularda (max 15 mm ye kadar) tercih edilir. Maliyeti ve taşınması kolaydır. Alın ve köşe dikiş kaynağında kullanılır.
Gazla Eritme Pres Kaynağı
Kaynatılacak birbirine dokundurularak gazla eritilir ve ardından basınçla birleştirilir.
Kullanıldığı yerler
Özellikle değişik özellikteki çelikler için tercih edilen çok kaynak yöntemlerindendir. Kalın malzemelerde kullanılır.
Gaz ve elektrik akımı kullanılan kaynak yöntemleri
Gazaltı kaynağı olarak bilinen kaynak yöntemleridir. Bu işlemde ark, Argon, Helyum, CO veya çeşitli gaz karışımları gibi bir koruyucu gaz atmosferi altında meydana gelir. Bu gaz kaynak bölgesini oksitlenmeden korur.
Normal ark kaynağındaki gibi sık sık elektrot değiştirilmediği için, hızlı ve ekonomiktir. Kaynak dikişi üzerinde cüruf meydana gelmez.
Detaylı bilgi için BKNZ: Gazaltı kaynağı nedir
TIG ve WIG KAYNAĞI
TIG: Tungsten İnert Gas kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir gaz altı kaynak çeşididir. TİG kaynak işlemi, tungsten elektrotun ergimeden oluşturduğu arkın, yüksek ısısı ile yapılmaktadır. Tungsten elektrotun yerine wolfram kullanıldığında WIG ismini alır.
Eriyen bölgeye malzemenin oksitlenmesini önleyen bir koruyucu gaz (genellikle argon gazı) verilir.
Tig kaynağında ark oluşumu(solda) ve Tig kaynağının görüntüsü (sağda)
WIG kaynağı
Wig kaynağının yapılışı
WIG kaynağında kullanılan ekipman
WIG kaynağı ile kaynaklanmış bir parça
WIG kaynağının kullanıldıkları yerler
WIG kaynağı ile hemen hemen bütün metaller kaynatılabilir. Özellikle korozyon ve oksitlenmeden korumak için Krom-Nikel-Çelikleri, aluminyum ve bakır alaşımları alternatif akımla kaynatılır.
Kalın malzemelerin çabuk ve kolay kaynatılması sebebiyle de tercih sebebidir. Aparatlar, kazanlar, ev aletlerinde kullanılır.
Plazma Ark Kaynağı
Plazma ark kaynağı, çok yüksek bir sıcaklığa ısıtılarak iyonize olmuş ve elektrik iletkenliği kazanmış plazma gazı sayesinde, elektrik arkının tungsten elektrodun ucundan parçaya transfer edildiği ve böylece, arkın oluşturulduğu bir koruyucu ark kaynak yöntemidir.
Arkın meydana getirdiği ısı, malzemeyi eritmektedir. TIG kaynağındaki gibi tungsten elektrot kullanılır.
TIG yönteminden farkı, küçük delikli bir iç nozülden daraltılmış olarak çıkan plazma arkının hızı ve enerji yoğunluğu daha yüksek olmasıdır.
Detaylı bilgiler için bakınız: Plazma Ark kaynağı
Mig Kaynağı
Gaz ve elektrik akımı kullanılan kaynak yöntemlerindendir. Bu kaynak yönteminde, rulo halinde sarılmış bir elektrotla kaynak yapılacak yer eritilir. Eriyen kısma koruyucu gaz (genelde argon, helyum ya da bunların karışımı) verilir ve erimiş malzemenin oksitlenmesinin önüne geçilir.
Mig kaynağı
mig kaynağının görünümü
MIG kaynağının yapılışı
mig kaynağı ile profil malzemeleri birbirine kaynatma
MIG kaynağı nerelerde kullanılır
MIG kaynağı, alaşımlı çeliklerde tercih edilen kaynak yöntemlerindendir. Çok az çekme olması da tercih sebeplerindendir. Bütün dikiş biçimlerinde kullanılır. MIG kaynağının en belirgin kullanım alanı ise, aparatlar, kazanlar, gemi ve uçak sanayidir.
Kaynak yöntemleri ders notları
Bu yazıda anlatılan bilgileri pdf ders notu halinde aşağıdaki kısımdan indirebilirsiniz.
Oldukça Faydalı Bir Paylaşım Olmuş Teşekkürler