Parmak freze çakıları hakkında bilgi

Bu yazımızın konusu parmak freze çakıları olacak. parmak freze çakısı nedir.Parmak freze çakıları nerelerde kullanılır.Parmak frezeler hangi malzemeden yapılır.Freze tezgahına nasıl bağlanır gibi detaylara yer vereceğiz.

Parmak Freze çakıları

Parmak freze çakısı nedir ? Parmak freze, Makine parçaları imalatında, kalıpçılıkta önemli bir yere sahip olan frezeleme işleminde kullanılan, helezonik kesici kenarlara sahip kesici takım türlerinden biridir. İngilizcede ”End milling cutter” diye adlandırılsa da Türkiye’de biçiminden dolayı parmak freze diye adlandırılır.

Parmak freze çakıları sap ve ağız biçimleri bir çok tiplerde yapılırlar. Bunlara ‘saplı silindirik frezeler’ veya ‘şaftlı silindirik frezeleri’ de denir. Küçük çaplı frezelerin freze malafalarına bağlanmaları mümkün olmadığından, küçük çaplı olanları genellikle sapları ile birlikte imâl edilirler.

Sap biçimleri düz, konik veya çektirme vidası delikli yapılırlar. Diş şekilleri ise şekilde görüldüğü gibi çevresine ve alın yüzeylerine açılmış olup, çapı 6 mm. den sonra büyük çaplı olanlarda ise, çevredeki dişler helisel kanallı olarak dişlenirler. (Küçük çaplı bir helisel silindirik frezeye benzetebiliriz).

Parmak freze çakıları nerelerde kullanılır ?

Çevresinde, kesici ağızları, dişleri iki ve üç ağızlı olanlar, kama oluklarının açılmasında, delme ve delik büyütme işlemlerinde kullanılır. Kesici ağızları düşey olarak, dikine ilerleme yapabilecek şekilde bilenirler.

Sap kısımları, freze çapına uygun olarak silindirik ve mors koniği biçiminde yapılırlar. Pens mandrenleri ve mors kovanları aracılığı ile freze tezgâhına bağlanırlar.Pens mandrenlerine aşağıda değineceğiz.

Parmak Frezelerin, kesme işlemini yapan dişli kısımlarının şekilleri ise “Diiz ve Helis” kanallı olarak yapılırlar. Helis kanalları, kesme yönüne uygun, sağ veya sol yönlü 10° ilâ 15° derecelik helis açılarında olurlar.

Parmak frezelerin malzemesi nedir?

Parmak freze hangi malzemeden yapılır merak edenler için ekleyelim ;
Parmak freze İmalâtları, HSS hız çeliğinden, TS 303’deki ölçülere göre yapılır.Ancak sert maden uç takılan (Takma uçlu parmak freze) parmak frezeler de vardır.

Çok amaçlı, çeşitli tipteki frezeler, kama kanalları ve derin kanal dik yüzeylerinin frezelenmesi ile kalıp parçalan işlerinde kullanılır.

Bu frezelerin yan yüzeyleriyle, geniş olarak kesme işlemlerinde, çakının kırılabileceği düşünülerek fazla talaş verilmemelidir. Kesme şekilleri silindirik helisel frezeleri gibi düşünülebilirse de güçsüzdürler.

Düşey ilerlemelerde, kesebilirlerse de bu ilerleme 0,5 — l mm. den fazla olmamalıdır. Çünkü, alın dişleri arasındaki talaş boşluğu dolduğunda ilerleme durur, zorlanırsa kırılır. Bunlarla daima yan yüzeyden ilerleme yapılırsa, daha iyi sonuç alınır.

Parmak freze çakıları ile düşey kesme yapılabilir mi ?

Parmak frezelerin çevresindeki düz ve helis kanalın alındaki diş yüzeyiyle birleştiği kısımda dişlenirler. Düşey ilerlemelerde, kesebilirlerse de bu ilerleme 0,5 — 1 mm. den fazla olmamalıdır. Zira, alın dişleri arasındaki talaş boşluğu dolduğunda ilerleme durur, zorlanırsa kırılır. Bunlarla daima yan yüzeyden ilerleme yapılırsa, daha iyi sonuç alınır.

Körlendiklerinde büyük çaplılar çevreden ve alından bilenirler. (Diş derinliği bitinceye kadar.) Küçük çaplılar ise alından pek bilenemezler. Fakat yüzeyi çukurlaştırılarak yandan kesme işlemlerinde biraz daha kullanılması sağlanır.

Parmak freze çakılarının bağlanması

Parmak freze çakısı nasıl bağlanır? Parmak freze ve benzeri çakıların silindirik saplı olanları ‘Penslerle, Pens Mandrenine bağlanarak, fener mili yuvasına kısa malafa millerinde olduğu gibi çektirilerek takılırlar.

Pens tertibatı nedir ? Pens tertibatı ile parmak freze bağlama

Pensler, çeşitli ölçü ve büyüklükte yapılarak koniklik numaralarıyla aranırlar. Genellikle belirli ölçülerdeki çapları sıkmak için kullanılır. Bu ölçüler; 1 milimetreden 16 milimetreye ve 5 mm’den 25 mm’ye kadar yapılırlar. Daha büyük çapta olanlarıda az olarak kullanılır. Pensler takım halinde bulunur ancak kendi mandrenleri tarafından sıkma yaparlar.

Parmak freze çakılarının bağlanmasında dikkat edilecek noktalar

Çok hassas olan penslerin yere düşmesinde kırılacağı bilinmelidir. Pensler tek tek satılmazlar.
Sıkma işlemi yapmadan önce, pens ve mandren yuvası iyice temizlenmelidir. Aksi halde kesici salgılı döner.
Kesici sapma göre seçilen pens (ölçüleri üzerinde yazıldır), önce mandrenine takılır. El ile pens sıkma somununa geçtiği hissedilmelidir.

Sonra freze çakısı takılarak, özel mandren anahtarı ile frezeyi sıkma işlemi yapılır.
işlem bitiminde, mandren somunu anahtarı ile açılarak, parmak freze yuvasından alınır, sonra pensin kendisi mandreninden çıkarılır. İşlemin aksi yapılırsa, pens yuvada sıkışıp kalabilir.

---

Bu yazımızda  parmak freze çakılarını işledik. parmak freze çakısı nedir.Parmak freze çakıları nerelerde kullanılır.Parmak freze hangi malzemeden yapılır.Freze tezgahına nasıl bağlanır gibi detaylara değindik. Sonraki yazılarımızdan birinde  parmak freze ile işlemenin ayrıntılarına göz atacağız.