Lamel grafitli dökme demir de denilir. İç yapısında % 2-4 arasında silisyum bulunan asit pik demirindeki silisyum, karbonun demir karbür yerine, grafit yaprakçıkları hâlinde bulunmasına neden olur. Bu hâlde kolayca işlenebilir, ancak grafit yaprakçıkları nedeniyle kırılgandır. Grafit aynı zamanda, metalin kırık yüzeylerine donuk bir görünüm verir. Bu nedenle söz konusu dökme demir çeşidine, esmer ya da gri dökme demir adı verilir. Bu dökme demirlere gri denmesinin nedeni; kırılma yüzeylerindeki gri görünümdür.
Gri dökme demirin mikro yapısı
Gri dökme demirlerin mikroyapı fotoğrafları, a) Ferrit yapılı, b) Perlit yapılıdır.(Yukarıdaki şekil)
Gri dökme demirlere uygulanan ısıl işlemler
Gri dökme demire, çeliğe uygulanana benzer yöntemle, ısıl işlemlerle su verilebilir, temperlenebilir. Örneğin silindir laynerlerin aşınma direnci, sertliğin, sertleşme ve temperleme yoluyla 45-55 HRC değerine yükseltilmesiyle arttırılabilir. Isıl işlem sayesinde daha iyi işlenebilirlik, daha yüksek aşınma direnci ve mukavemet daha iyi boyutsal kararlılık gibi üstün özellikler kazandırılabilir.
Gri dökme demirlerin kullanım alanları
Gri dökme demir en yaygın kullanılan dökme demir çeşitlerindendir ve gerekli önlemler alınarak (ön ısıtma ve kaynak sonrası soğuma hızı gibi) kaynaklanabilir. Gri dökme demirler makina parçaları ve otomotiv endüstrisinde kullanılır . Otomotiv parçalarından fren balatası, debriyaj balatası ve şaft kaması yüksek sıcaklıkta çalışan fırın parçaları, cam kalıpları, ingot, ergitme potaları, basınçlı veya basınçsız ortamlarda çalışmak için farklı tiplerde boru valf, flanş, bağlantı parçaları, gri dökme demirin kullanım alanlarına örnek olarak verilebilir. Motor silindirleri, tezgâh yatakları, döküm kalıpları, soba parçaları ve volanlar kullanılma yerlerinden bazılarıdır.
Bazı gri dökme demirlerin korozyon direnciyle çekme dayanımını artırmak amacıyla bileşimine nikel, bakır ve krom gibi elementler katılmaktadır.
merhaba makine mühendisiyim paylaşımlarınız çok faydalı,
instagram adresiniz var mı?