Malzeme bilgisi kategorisindeki bu yazımızda Alüminyum alaşımları kullanım alanları konusunu işleyeceğiz. Acaba Alüminyum alaşımları nerelerde kullanılır ?
Alüminyum alaşımları malzemenin hafif ,sağlam ve paslanmaz olması gereken pek çok alanda tercih edilir. örneğin Trekking (Doğa yürüyüşü) batonları.
Hadde Alüminyum Alaşımları ve kullanım alanları
Mg – Si -Al : Şekil değiştirme ve polisaj kabiliyeti iyi, mukavemeti orta ve korozyona karşı dayanıklıdır. Uçak inşaatında, dekorasyon işlerinde, elektrik iletkilerinin imalinde kullanılır. Bu alaşımlar/Aludur 533. Anticaradal, Düralimün, K.. Legal, Polital, Silal V, ticaret isimleri ile piyasada satılır.
Cu-Mn-Al
Yüksek değerde bir çekme mukavemetine sahiptir. Yüksek mukavemet aranan konstrüksiyonlarda, makine parçalarının, taşıt vasıtalarının, kaldırma düzeneklerinin, demiryolu vagonlarının imalinde kullanılır. Sertleşmiş durumda mukavemeti St. 52 çeliğinin mukavemetine erişir.
Alüminyum alaşımı Otomobil Jantı
Audi A2 imalatından bir görünüm. Alüminyum alaşımları hafif ve sağlam yapıları sebebiyle otomobil imalatında da geniş yer bulmaktadır.
Cu- Ni -Al :Isıl işlem sonucunda oda sıcaklığında sertleşir. Sıcakta mukavemetini kaybetmez. Patlamalı motorların silindir kafaları ve pistonların imalinde kullanılır.
Cu- Al :Mukavemeti iyi olduğundan çok zorlanan parçaların üretiminde kullanılır. Bu alaşıma aynı zamanda Lautal Quali- taet 55 Allautal ismi verilir.
Al-Cu Alüminyum-bakır alaşımı kaynak teli
Yukarıdaki şekilde Al-Cu Alüminyum-bakır alaşımı kaynak teli görülmektedir.
Zn -Mg-Al :Bütün alüminyum alaşımlarından daha yüksek bir mukavemete sahiptir. Bundan dolayı da uçak inşaatında çok kullanılır.
Mg- Al : Deniz suyuna karşı dayanıklı olup çok yüksek mukavemete sahiptir.
Bir meşrubat kutusu imal etseydik aradığımız şartlar şunlar olurdu : Paslanmazlık, Yüksek çekme dayanımı (Kalıpta şekillendirme için) , Hafiflik ,basınca dayanıklılık ve kimyasal maddelerden etkilenmeme.
Alüminyum magnezyum alaşımları basınca maruz kapların imalinde ve gemi inşaatında kullanılır. Korozyona karşı dayanıklıdır.
Al Mg 3 ve Al Mg 5 alaşımları gemi inşaatında geniş çapta kullanılır.
Al-mg alaşımı bir gözlük çerçevesi
Mg -Mn-Al : Deniz suyuna karşı mukavemetlidir. Bundan dolayı deniz vasıtalarının inşaasında kimya ve gıda sanayiinde çok kullanılır. Bu alaşım bundan başka Ks-Se- evvasser, Peraluman, duranalium Mg 25 ticaret işlemleri ile piyasada satılır.
Si-Al : Mukavemeti saf alüminyumdan yüksek ve korozyona karşı dayanıklıdır. Bu alaşıma SİLÜMİN adı da verilir.
Dökme Alüminyum alaşımları ve kullanım alanları
Cu-Al : Döküm kabiliyeti iyidir.
Zn-Cu-Al : Mukavemeti saf alüminyumdan yüksektir
Cu -Ni -Al: Al-Cu-Ni alaşımları , Silindir kafaları gibi sıcağa dayanıklı parçaların imalinde kullanılır.
Si-Al : Gayet mükemmel döküm özelliklerine sahiptir. Bu alaşıma silümin adı da verilir.
Si -Cu-Al Gayet iyi döküm özelliklerine sahiptir.
Si -Mg-Al Dizel motorlarının gövdesi ve dişli çark kutusu gibi yüksek mekanik zorlamalara maruz kalan parçaların imalinde kullanılır. Bu alaşım ayrıca “Silümin gamma” adını da alır.
Al-Si-Mg alaşımı Argon kaynağı için kullanılan kaynak çubukları
Mg-al : Deniz suyuna karşı dayanıklıdır.
AlMg3 Alaşımı: Deniz suyuna, kimyasal maddelere ve hafif alkoli çözeltilere karşı alüminyum ve diğer alaşımlardan daha fazla dayanıklıdır. Polisaj kabiliyeti iyidir. Gemi ve gemi makinalarının bazı kısımları, uçak inşaatı ve kimya endüstrisindeki döküm parçalarının imalinde kullanılır.
Al Mg 5 Alaşımı : Gayet iyi döküm özelliğine sahiptir.
AlMg 7 Alaşımı: Bu da gayet iyi döküm özelliklerine sahip bir alaşımdır. Kimyasal maddelere ve deniz suyuna karşı mukavemet sınırı yüksektir.
Mg -Mn-Al : Deniz suyuna karşı dayanıklıdır.
Mg -Si- Al: Döküm kabiliyeti iyidir
Alüminyum Alaşımlarının Sınıflandırması
1000 Serisi: Saf ya da çok az alaşım elemanı bulunduran malzemeler olup levha, folyo ve profil haline kolayca getirilebilir. Derin çekme işlemine de uygundur. EC grubu iletkenlerin yapımında, diğerleri fazla dayanım istemeyen, korniş, kapı, pencere profili, folyo, mutfak eşyaları ve çeşitli eşya yapımında kullanılır.
2000 Serisi: Bu serideki temel alaşım elementi bakırdır. Isıl işlem gerektirir. Sertleştirilen alaşımın çekme da- yanımı artar, iyi işlenirler. Çekme dayanımı 490 Mpa (490 N/mm2) a yaklaşır. Korozyon direnci azdır, galvanik engellemeyi gerektirebilir. Başlıca otomotiv, vagon, uçak ve mühimmat sanayiinde yüksek dayanım ve hafifliğin gerekli olduğu yerlerde kullanılmaktadır.
3000 Serisi: Ana alaşım elemanı % 1 – 1.5 dolaylarında mangandır. Çok az miktarlarda demir ve silisyum da alaşımı karakterize eder. Orta dayanımlı, iyi işlenebilen alaşımlardır. Daha çok tanklar, toplama kapları, karavanlar yapımında ve diğer levha çalışmalarında kullanılırlar.
4000 Serisi: Ana alaşım elemanı silisyumdur. Düşük ergime sıcaklığı, esneklik ve dekoratif görünüm bu serinin önemli özellikleridir. Lehim teli, mimari uygulamalar ve radyatör dilimleri başlıca kullanım yerleridir.
5000 Serisi: Etkili alaşım elemanı magnezyumdur. Yüksek çekme dayanımı, sertlik, aşınma direnci, deniz at- mosferine karşı korozyon direnci ve iyi kaynak edilebilirliği önemli özellikleridir. Soğuk şekillendirmeye uygun düşmez. Sertlik ve dayanım istenilen özel konsüüksiyoıılar için kullanılmaktadır.
6000 Serisi: Bu seriyi silisyum ve magnezyum beraberce karakterize eder. Orta derecede mekanik dayanım, iyi şekillendirilme. ısıl işleme yatkınlık ve korozyon direnci önemli özellikleri olup bu seri alaşımlar ilaç, kimya ve gıda sanayilerinde, ambaljlamada ve makina parçalan (otomat parçaları gibi) imalatında kullanılmaktadır.
7000 Serisi: Ana katkı maddesi olan çinko % 5 dolaylarında kullanılır ve alaşımlara çok yüksek çekme dayanımı verir. Tavan vinçleri, kamyon kasaları, vidalı makina parçaları, uçak, roket ve mühimmat sanayi parçalan başlıca kullanım yerleri olmaktadır.
8000 Serisi: % 2 dolaylarında alaşım katkı maddesi olan lityum seriye hafiflik, yüksek çekme ve akma dayanımı sağlar. Uzay ve havacılık sanayiinde kullanılmaktadır. Yüksek yorulma dayanımına sahiptirler.