Tornada Kılavuz Çekme
Bu yayınımızı tornada kılavuz çekme konusuna ayırdık. Tornada kılavuzla vida açma işleminin detaylarının inceleneceği yazımızda torna tezgahında deliklerin içine vida açılırken neler yapılması gerektiği .Tornada vida açma kuralları ve torna tezgahında kılavuz kullanımı hakkında bilgiler vereceğiz.
Tornada kılavuz çekme nasıl yapılır ?
Kılavuz çekme, bir deliğin iç yüzeyine, kılavuz denen bir kesici aletle vida açma işlemidir. Genellikle küçük çaptaki dişi vidalar kılavuz salınarak açılır. Tornada kılavuz çekmek için parça sıkıca aynaya bağlanmalı, ya da sabit yatak içine tutturulmalıdır.
Önceden matkapla delinmiş ve ya torna edilerek büyütülmüş delik, kılavuz çekmeden önce, çapaklarından temizlenmelidir.
Metal parçaların birbirine bağlanabilmesinde, kılavuz çekilecek derinliğin fazla olması gerekmez. Bu derinliğin, vida çapının bir buçuk katından fazla olmaması iyi bir kural olarak uygulanabilir. Böylece, vidanın sıyrılmaması için yeter bir emniyet payı bırakılmış olur. Vidalanacak boy ne kadar kısa olursa, vidanın açılması da o derece kolay olur.
Tornada kılavuz nasıl çekilir ?
El ve makine kılavuzu olmak üzere iki şekilde yapılabilir. El kılavuzu kör delikler için (boydan boya gitmeyen delikler) uygulanır. Boylu boyunca dişi vida çekilecek parçalar için, konik kılavuz veya makine kılavuzu kullanılır. Bir el kılavuzunun otomatik ilerleme ile çekilmesi çok zordur; büyük bir ihtimalle kılavuz, otomatik ilerlemenin zorlanması ile kırılır.
Tornada el ile kılavuz çekme zaman alır. Bu bakımdan yalnız çok zorunlu hallerde uygulanmalıdır. Deliğin, sadece vida dişlerinin sağlamlığına uygun düşecek bir derinliğine kadar kılavuz çekilmelidir. Mümkünse kılavuz çekilecek delik vidalı kısmın boyundan biraz daha derin delinmelidir. Böylece konik kılavuz, vida dişlerinin çoğunu ölçüsüne göre tamamlar, bu suretle kılavuz çekme işlemi daha kolay olur.
Eğer uygun bir yağlayıcı kullanılırsa, kılavuz kolaylıkla kırılmaz. Domuz yağı, ispermeçet yağı, grafit ve donyağı karışımları çelik ve demir için iyi yağlayıcılardır.
Domuz yağı veya sabun bileşikleri, genel olarak kuru işlenen font malzemeye kılavuz çekilmesinde iyi sonuç verir.
Kılavuzun ağızlaması için, deliğe doğru, yeterince bastırılması gerekir. Kılavuz uygun olarak ağızladıktan sonra, bastırılmamalıdır. Kılavuz, ilk kesici ağızlarının açtığı yolu izler.Eğer kılavuz iyi ağızlamışsa, istenilen şekilde iyi kesmesine devam eder. Bol miktarda yağlayıcı kullanın.
Tornada Kılavuz Çekme İşlem Basamakları
- Parçayı aynaya bağlayıp, merkezlendiğinden emin olacak şekilde salgısını alın.
- Eğer bir delik açılacaksa, punta matkabı ile bir punta yeri açın.
- Uygun çapta matkap seçerek bağlayın ve deliği delin.
- İstenilen büyüklükte olan ve üç kılavuzdan meydana gelen takım seçin.
Kılavuz takımında 1 numaralı kılavuzun hangisi olacağını kılavuzun kesici kenarlarına bakarak anlayabiliriz. Hangisinin kesici kenarı en fazla konik işlenmişse o kılavuz 1 numaralı kılavuzdur.
5- 1 numaralı kılavuzun (ön kılavuz) kare kesitli başını, kılavuz kolunun çeneleri arasına yerleştirin.
6- Kılavuz kolunun çenelerini sıkın.
7- Kılavuzun ucunu deliğe yerleştirin. Gezer puntanın ucunu kılavuzun kare kesitli başındaki punta deliğine yanaştırın . Kılavuzu, deliğe girecek şekilde, punta ucunu ilerleterek yeterince bastırın.
8- Gezer punta gövdesini tornanın kayıtı üzerine tesbit edin.
9- Kılavuzu ve deliği yağlayın.
10- Gezer puntanın ucunu tekeri çevirerek, kılavuz deliğine bastırana kadar, ilerletin. Gereğinden fazla bastırılmamaya dikkat edin.
11. Kılavuz kolunu, punta ucunun parça ile temasını kesmeden, punta etrafında mümkün olduğu kadar döndürün.
Not : İş parçasına kılavuz çekilmesinin tamamını tornada yapmak gerekmez. Eğer kılavuz iyi kavramış ve dişler iyi çıkmışsa bitirme kılavuzları (2 ve 3 no’ lu) ön kılavuzun açtığı yivleri izler.Bu bakımdan kılavuz çekme işlemi ,bu işin daha kolay yapılabileceği mengenede bitirilebilir.
Aşağıdaki şekilde uzun bir parçanın iki punta arasına alınarak ve yataklanarak tornada kılavuz çekilmesi gösterilmiştir.
Uzun parçaların tornada yataklanarak kılavuz çekilmesi (yukarıda)
Bu yazımızda tornada kılavuz çekme ya da tornada kılavuzla vida açma olarak adlandırılan işlemin nasıl yapılacağından bahsettik. Tornada kılavuz çekmenin işlem basamaklarına ,kılavuz çekerken yapılması ve yapılmaması gerekenlere değindik. Yeni bir yazıda buluşmak dileği ile