Pernolar Pimler ve Sıkma Kovanları

Bu yazımızda makine elemanlarından pim, perno ve sıkma kovanı nedir. Ne işe yarar. Nerelerde kullanılırlar işleyeceğiz. Pim çeşitleri nedir, pim ve pernolar standart olarak nasıl gösterilir gibi konulara değineceğiz.

Pernolar

Makine parçalarını birbirine oynak bir şekilde bağlayan silindirik makine elemanlarına perno denir. Pernolar, genel makine imalatında, madencilikte, motorlu taşıt, lokomotif ve vagon yapımında kullanılır.

Yukarıda bir biyelin çatal mafsalında kullanılan bir pernonun montaj resmi görülmektedir. Pernolar cıvatalarda olduğu gibi kesilmemiş gibi gösterilirler. Pernolar genellikle sade karbonlu akma çelikten, sementasyon ve yay çeliğinden yapılırlar. İstendiğinde üzerleri krom kaplama, bakır kaplama ve fosfaltlama yapılabilir. Genel olarak çapları h11 toleransında işlenir. Çalışma şartlarına göre bu tolerans değişebilir. Sementasyonla 55- 60 HRC’ ye sertleşebilir.

Pimler

Birbirine takılan parçaların karşılıklı konumlarını tespit ederek sabit kalacak şekilde bağlamaya veya merkezlemeye yarayan silindirik makine elemanlarıdır.

Yukarıdaki teknik resimlerde solda, iki parçanın karşılıklı konumlarının tespit edilmesi, sağda ise çentikli pim merkezleme görevi yapmaktadır. Pimler kesit resimlerde kesilmemiş gibi gösterilip taranmazlar.

Pimler TS 2337’de standartlaştırılmışlardır. Bu standarda göre pimler genel olarak 4’e ayrılırlar.

Silindirik pimler

Aşağıdaki teknik resimde TS 2337/1’de standart şekli ve ölçüleri verilen silindirik pimlerin standart gösterilişi ve ölçüleri gösterilmiştir.

Anma çapı d= 10 mm, anma boyu l= 30mm olan, sertleştirilmemiş çelikten imal edilmiş tolerans sınıfı m6 olan silindirik pimin gösterilişi:

Silindirik pim TS 2337/1 EN ISO 2338- 10m6x30-A-Fe

Konik Pimler

TS 2337/12’de standart şekil ve ölçüleri verilen konik pimler 1:50 koniklik ölçüsünde yapılırlar.Aşağıdaki teknik resimde bir konik pim resmi ile bu pimin sembollerle gösterilişi verilmiştir.

d=10mm l=30mm olan konik pimin gösterilişi:
Konik pim TS 2337-5 EN ISO 22339-A-10×30-Fe

Vidalı Konik Pimler

TS 2337’de standart şekil ve ölçüleri verilen vidalı konik pimlerin ölçüleri ve sembollerle gösterilmesi

Gösterilişi: Pim 5×50 TS 2337/13 9S Mn Pb 28

Çentikli Pimler

Genellikle merkezleme işlerinde kullanılırlar. Silindirik ve konik olarak yapılırlar ve çevrelerinde üç adet çentik vardır. aşağıdaki şekilde iki adet çentikli pimin resmi ve ölçüleri verilmiştir.

Pimli Birleştirme teknik resim örneği

Vidalı pimli birleştirmeler autocad çizimi indir

Sıkma Kovanları

Sıkma kovanı, boydan boya yarığı olan kovan şeklinde, kullanıldıkları yerde gevşemeyen daima sıkı kalan makine elemanlarıdır. Yay çeliğinden yapıldıklarından geçtiği yerlerde dışa doğru baskı yaparak sıkma görevi yaparlar.

Yukarıdaki teknik resimde sıkma kovanı ve dişlinin mil üzerine sıkma kovanı yardımı ile sabitlenmesi görülmektedir.