Kesit Alma çeşitleri nelerdir? Kesit alma yöntemleri

Bu yazımızda Teknik resimde kesit alma çeşitleri nelerdir. Kesit alma yöntemleri hangileridir. Tam kesit alma,yarım kesit alma, kısmi kesit, döndürülmüş kesit gibi konulara değineceğiz. Kesit alma hakkında temel bilgiler içeren bir başka yazımız için BKNZ: Teknik resimde kesit alma

Kesit Alma çeşitleri

Teknik resimde kesit alma çeşitleri, imalatı yapılacak parçanın durumuna göre değişiklilik gösterir. Bazı parçaların tamamını kesit almak gerekirken (tam kesit), bazı parçaların hem dıştan hem de içten nasıl göründüğünü göstermek isteyebiliriz.(Yarım kesit). Bazen özel durumlarda belli bir bölgeyi kesit halinde göstermemiz gerekebilir. (Kısmi kesit). Bazı durumlarda kesit alma düzlemimiz doğrusal olmayabilir(Kademeli kesit).

Şimdi bütün bu kesit alma yöntemlerine ve nasıl yapıldıklarına bakalım.

Tam Kesit Alma

Tam kesit alma yöntemi, Eksene paralel ve ortasından ikiye bölme şeklinde düşünülen kesit çeşididir, parçanın iç kısımlarını tam olarak anlatır.

Yukarıdaki gibi silindirik ve üzerinde delikler bulunan bir parçamız olduğunu düşünelim. Bu parçanın ön görünüşünde baktığımızda görünmeyen delikleri çizimde kesikli çizgilerle gösteririz. Belki bu parça için bu durum sorun yaratmıyor gibi olsa da daha karmaşık parçalarda kesikli çizgiler birbirine girecek ve parçayı hayalimizde canlandırmamız çok güçleşecektir. Bu yüzden bu tip parçalarda kesit alma işlemine başvurmak en iyisidir.

Tam Kesit Alma Nasıl Yapılır?

Tam kesit alma işleminde parçanın tam ortasından ikiye böldüğü farz edilen bir kesit düzlemini hayalimizde canlandırırız. Parçalardan birini bir kenara atıp diğer parçada kesit düzleminin kestiği bölgeleri dikkate alırız.

Tam kesit alma işleminde kesit düzleminin parçayı ayırırken parçaya temas ettiği bölgelerde tarama işlemi yapıyoruz. (yukarıda)
Bknz İlgili Konu: Teknik Resimde Tarama Çizgileri

Son olarak kesit düzleminin geçtiği yeri çizimimizde A-A harfleriyle belirtiyoruz ve tam kesit alma işlemi tamamlanmış oluyor.

Görünüş çıkarma işlemlerinde iç kısımlarını görünmez (kesik çizgilerle) ifade edilirken, tam kesit alınması ile kesik çizgiler kaldırılarak kalın dolu çizgi ile çizilerek tamamlanır. Yukarıda, aynı parçanın kesit alınmış ve alınmamış çizimlerini yanyana görüyoruz.

Yarım Kesit alma

1 / 4 kesit de denir. Parçanın dörtte birini kesme olarak düşünülen kesit çeşididir. Kesit alınan görünüşte parçanın yarısı iç kısmını, yarısı da dış görünüşü anlatır.

Yarım kesitin nasıl alındığını örnekle görelim:

İki parçalı bir kesit düzlemini , parçanın dörtte birini ayıracak şekilde yukarıdan aşağıya doğru geçirdiğimizi hayal edelim.

Çeyrek parçayı ayırıp attıktan sonra, yukarıdaki gibi iki ayrı yönden parçaya bakalım. Eksenden sol tarafa parçanın dıştan görünüşünü, eksenin sağ tarafına da parçanın iç görünüşünü çizmiş oluyoruz. (Yukarıda)

Aynı parçanın kesit alınmadan, tam kesit ve yarım kesit alınarak çizilmiş 3 farklı teknik Resmi (Yukarıda)

Bu örnekteki parçanın 2D ve 3D çizimlerini indirebilirsiniz.

Bazı durumlarda yarım kesitlerde parçanın içinde ve dışında eksen üzerine denk gelen köşeli kenar ve ayrıtlar olabilir. Bu gibi durumlarda ayrıtlar sürekli kalın çizgilerle çizilir.(Yukarıdaki şekil)

Kısmi Kesit (Bölgesel kesit)

Bölgesel kesit de denir. Yarım kesitten daha az bir bölgenin yarım ya da tam kesitlerini çizmeye gerek kalmadan koparılmış gibi çizilen kesitlerdir.

Kesiti alınan bölgenin iç kısımlarını anlatır ve parçanın iç yapısı hakkında bilgi verir. Koparılmış gibi kabul edilen bölge sürekli ince serbest el çizgisi ile çizilir.

Kademeli Kesit

Simetrik olmayan parçaları bir görünüşle ifade edebilmek için alınan kesit çeşididir.

Parçanın tüm detaylarını gösterebilmek için kesit düzlemi kademeli olarak geçirilir.

Kesit düzleminin geçtiği bölgelerde yukarıdaki resimde kırmızıyla belirtilen temas bölgeleri yapım resminde taramalarla gösterilir.

Kesit düzleminin geçtiği bölgeler yapım resminde A-A harfleriyle ifade edilir. Kesit dönüş yerleri kalın çizgi ile ifade edilir. Dönüş yerlerine harf yazmaya gerek yoktur.

Resimlerin karmaşık olması durumlarında harf yazmada fayda vardır. Böyle kesitlere iki veya daha fazla paralel ya da ardışık düzlem içinde kesit de denilir. Bazı durumlarda parçanın kesit dönüş yerleri 90° olmayabilir.

Döndürülmüş Kesit

Simetrik olmayan açısal biçimli parçaları döndürerek eksene paralel duruma gelinceye kadar döndürülür. Sonra tam kesitmiş gibi düşünülerek kesiti alınır.

Bu tip bir parçayı kesit olarak göstermek istediğimizde tam kesit ya da yarım kesit yöntemlerini seçemeyiz. İmalatçının üretim için gereken maksimum bilgileri edinebilmesi için parçanın tüm detaylarını ölçülendirilmiş olarak göstermemiz gerekir.

Bu sebeple parçayı yukarıda gösterildiği şekilde ikiye ayırırız.

Kesit düzleminin ayırdığı bölgelere dikkat ediniz. Bu şekilde imalat için parçanın tüm detaylarını ölçülendirilmiş olarak gösterebiliriz.

Parçanın yapım resminde ise,üst görünüşte, ikinci eksendeki detayları, birinci ekseni referans olarak kabul edip döndürerek öteleriz.

Döndürme işlemi yapılırken pergel “O” merkeze batırılır. Ayrıt olan bütün köşe ve noktalardan eksene paralel duruma gelinceye kadar döndürülür. Sonra bu eksene getirilmiş noktalardan yeni görünüşe dik ışınlar taşınarak görünüş elde edilir.

Döndürülmüş kesit örneği (Yukarıda)