Gupilya nedir? Gupilya çeşitleri,ölçüleri ve standartları

Gupilyalar hakkındaki bu yazıda, gupilya nedir. Ne işe yarar? Nerelerde kullanılır. Gupilya malzemesi, ölçüleri ve standartları. Gupilya çizimi gibi detaylara yer vereceğiz.

Gupilya nedir?

Gupilya, (Diğer söylenişleri ile: Kopilya, gopilya) ingilizce: cotter) Genellikle titreşimli çalışan makinelerde, somunların, pernoların ve ayar bileziklerinin kendiliğinden çözülmemesi için kullanılan standart makine elemanlarıdır.

Gupilyalar, maşa şeklinde biçimlendirilmişlerdir. Gupilyanın iki ucu deliğe takılır, daha sonra iki uç birbirinden farklı yönlere bükülerek kullanılır. Gupilyanın çapının, takılacağı delikten küçük olması gerekir. Ancak gupilyanın anma çapı, takılacağı deliğin ölçüsü baz alınarak adlandırılır.

Gupilya ne işe yarar

Gupilya, titreşimli ortamlarda çalışan birleştirme elemanlarının kendiliğinden çıkmalarını ve bu şekilde güvenlik problemi yaratmasını engellemek için kullanılan basit çözümlerdendir. Kimi zaman tek başına birleştirme elemanı olarak da kullanılır.

Gupilya nerelerde kullanılır?

Yukarıdaki resimde, balıkçılıkta kullanılan bir teknenin motor pervanesinde gupilya kullanıldığını görüyoruz.

yukarıdaki fotoğrafta ise bir otomobilin fren diskinde gupilyanın kullanıldığı görülüyor.

Yukarıdaki resimde ise gupilyaların makaralı bir zincirde kullanımını görüyoruz.

Gupilyanın kullanım alanlarına örnek olarak bir başka fotoğrafta ise yük taşıma halkasında gupilyanın somun güvenliğini sağladığını görüyoruz.

Gupilya çeşitleri

Gupilyaların maşa biçimli, yay biçimli ve Kama biçimli olarak üç çeşidi vardır.  Bunlardan en çok maşa biçimli gupilya kullanılmaktadır. Diğer gupilya çeşitleri piyasada nadir olarak bulunmaktadır. 

Gupilya malzemesi kullanım amaçlarına göre çeşitlenmekle beraber, gupilyaların yapımında akma çeliği, paslanmaz çelik, bakır-çinko alaşımları, bakır alaşımlı yay çeliği, bakır, alüminyum gibi malzemeler kullanılır. İsteğe göre diğer malzemelerden de yapılabilir. Gerektiğinde krom nikel kaplama yapılabilir.

Gupilya ölçüleri ve standartları

Yukarıdaki tabloda TS 2339/1 e göre Standart gupilya ölçüleri verilmiştir. Belirtilmeyen hususlarda ve biçimlendirmede üretici serbesttir.

Gupilyanın standart gösterimi

Gupilyanın standart gösterimine örnek olarak; Anma çapı 6.3 boyu 100 mm olan ve yay çeliğinden yapılmış gupilyanın kısa gösterimi şu şekildedir :
Gupilya TS 2339/2–A – 6.3 x 100 – Yay çeliği 

Makine elemanları bölümündeki bu yazımızda gupilyanın tanımı, ne işe yaradığı, nerelerde kullanıldığı gibi bilgilere yer verdik. Standart gupilya ölçüleri tablosu ve gupilya standart gösterimi konularını işledik. Yeni yayınlarda buluşmak dileği ile.