Bu yazımızın konusu dizel partikül filtresinin temizlenmesi üzerine olacak. Dizel partikül filtresi nasıl temizlenir merak ediyorsanız yazının devamına göz atınız.
Dizel Partikül Filtresinin Temizlenmesi
Dizel araçların partikül filtresinde biriken partiküller, belirli bir eşik değerini aşarsa temizlenmesi gerekir. Partikül filtresi dolmuşsa, uyarı lambası ya da ” partikül filtresi dolu, sürmeye devam ediniz” gibi uyarı mesajları gelecektir.
Partikül filtresi temizliği 3 şekilde yapılır:
- Dizel Partikül Filtresinin Kendiliğinden Temizlenmesi:
Aracı uzun yolda ve yüksek devirde kullanarak yapılır. Bu şekilde, egzoz gazı sıcaklığı artacak ve filtredeki partiküller kendiliğinden yanarak temizlenecektir. Aracınızı bu şekilde kullandığınızda başka özel bir şey yapmanıza gerek yoktur. - Yolda Motor Kontrol Ünitesinin (ECU) Dizel Partikül Filtresi Temizleme İşlemi:
Filtre dolduğunda, ECU özel bir operasyonla enjeksiyon yöntemini değiştirerek partikül filtresini temizler. - Araç Servise Getirilerek Filtrenin Temizlenmesi:
Yetkili serviste bilgisayarlı cihazlarla yapılan temizleme işlemidir.
Dizel Partikül Filtresinin Kendiliğinden Temizlenmesi
Dizel araçlar, yüksek motor devirlerinde, veya uzun yol sürüşlerinde kullanıldığında, egzoz gazlarının sıcaklığı sayesinde partikül filtresindeki partiküller kendiliğinden yanar. Böylece dizel partikül filtresi temizlenmiş olur.
Dizel araçlar, yüksek motor devirlerinde, veya uzun yol sürüşlerinde kullanıldığında, egzoz gazlarının sıcaklığı sayesinde partikül filtresindeki partiküller kendiliğinden yanar. Böylece dizel partikül filtresi temizlenmiş olur.
Motor yükünün artmasıyla egzoz gazı sıcaklığı 350o yi geçtiğinde, karbon parçacıklarından oluşan partiküller ile, egzoz gazındaki azot dioksit arasında bir yanma tepkimesi gerçekleşir. Bu yanma ile tıkanan-dolan partikül filtresi temizlenmiş olur.
Eğer DPF (dizel partikül filtresi) arıza lambası (motor arıza lambası) yanmışsa, yüksek devirli uzun yol kullanımıyla (yaklaşık yarım saat), filtre temizlenecek ve arıza lambası sönecektir.
Yeni nesil bazı dizel araçlarda yolda giderken partikül filtresi temizleme işlemi yapılırken, gösterge panelinde yeşil renkli partikül filtresi ikaz ışığı yanar, işlem bittiğinde söner.
Eğer araç uzun yol yüksek motor devri sürüşüne geçirilmezse, yani partikül filtresi temizleme işlemine uygun sürüş yapılmazsa, filtredeki doluluk artar ve, gösterge panelinde tekrar uyarı yazıları ve ikaz lambası yanar, bu defa dizel partikül filtresi ikaz lambası sürekli yanıp söner. Motor gücü, motor kontrol ünitesi tarafından düşürülür.
Eğer partikül filtresi temizleme işlemine uygun sürüş yapılmamaya devam edilirse, gösterge panelindeki partikül filtresi ikaz lambası kırmızı renkte yanar (bazı araçlarda STOP ışığı da yanabilir), motor gücü düşürülür, bu durumda aracın en yakın servise götürülmesi gerekir. Burada bilgisayarlı partikül filtresi temizleme prosedürü uygulanır.
Kamyon ve Tırlarda Dizel Partikül Filtresi Nasıl Temizlenir
Dizel kamyonlarda, sarı renkli partikül filtresi ilk kez yandığında aşağıdakiler tavsiye edilir:
1- Uzun yola çıkıp (yüksek motor devriyle) sürüş yapılmalıdır.
2- Bazı dizel kamyonlarda partikül temizleme işlemi için bir düğme bulunur, kamyon DURUYORKEN, bu butona basılarak, sistemin otomatik olarak partikül filtresi temizlemesi sağlanır, bu işlem yaklaşık 1 saat sürer. İşlem bittiğinde ikaz ışığı sönecek, motor devri kendiliğinden rölanti devrine düşecektir. Burada üreticinin talimatlarına uyulmalıdır.
Yolda Motor Kontrol Ünitesinin (ECU) Dizel Partikül Filtresi Temizleme İşlemi
Aracınızı sürekli şehir içinde, kısa mesafelerde, düşüm motor devrinde kullanıyorsanız, motorun egzoz gazı sıcaklığı yeterince yükselmez ve partikülleri yakacak seviyeye ulaşamaz.
Bu durumda, motor kontrol ünitesi (ECU), en son kaç kilometre önce partikül filtresi temizleme-yenileme yapıldığına, partikül filtresinin o anki doluluk miktarına ve sürüş biçimine (şehir içi kısa yol – uzun yol otoban) bakarak, partikül filtresinin temizlenmesi için bir operasyon yürütür. Motor, bir takım sensörlerden veri alarak, (egzos gazı sıcaklık sensörü gibi) Kendi enjeksiyon sisteminde bir takım düzenlemeler yaparak bunu gerçekleştirir.
Bu işlemler sırasında ECU, egzoz sıcaklığının artması için, arka cam ısıtma ve radyatör fanı gibi elektrikli cihazları otomatik olarak çalıştırarak motor yükünü arttırabilir.
Eğer dizel araç sürekli kısa mesafelerde kullanılırsa bu işlem için yeterli süre verilmemiş olur, partikül filtresi dolmaya devam eder.
Yeni nesil bazı dizel araçlarda, seyir halindeyken partikül filtresi temizleme işlemi yapılır ve gösterge panelinde yeşil renkli partikül filtresi ikaz ışığı (DPF) yanar. İşlem bittiğinde söner.
Araç Servise Getirilerek Filtrenin Temizlenmesi
Dizel partikül filtresinin dolması-tıkanması sebebiyle araç servise getirildiğinde, bilgisayarlı bir cihazla temizleme işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem yaklaşık yarım saat sürer. Bilgisayar kontrolünde motor devri yükseltilerek yüksek devirde çalıştırılması sağlanır.
Bazı firmalar bu işlem sonunda motor yağının değiştirilmesini önerir. Bazı servislerde temizleme işlemi için dizel partikül temizleyici sprey de kullanılır.
SORU: Dizel partikül filtresi ne zaman değiştirilir?
Cevap: Marka ve modele göre değişmekle birlikte yaklaşık 150 – 200 bin kilometrede bir dizel partikül filtresi değiştirilir. (Araç kataloğuna bakınız).