Ambalaj ve Paketlemede kullanılan Plastikler
Ambalaj endüstrisinde kullanılan plâstiklerin seçimi yerinde olursa amaca uygun bir sonuç elde edilir. Plâstik, her şeyden önce hafiftir, zehirsizdir, kokusuz ve tatsızdır, genellikle saydamdır. Bundan başka kimyasal maddelere karşı belli bir dayanıklılığı vardır.
Ambalaj endüstrisinde en çok bant, kap, örtü (kılıf), vernik ve boya olarak kullanılır.
Ambalaj ve Paketlemede kullanılan Plastiklerin çeşitleri
YAPIŞKAN BANT Bir selüloz eriyiğinin dökülmesiyle yapılır. Saydamlığı tam olan ve en çok kul lanılan bir gereçtir.
POLİETİLEN BANT Polietilenden yapılmıştır, tam saydam değildir (süt beyaz) ve —6 °C ile — 80°C arasındaki sıcaklıklara dayanıklıdır.
SERT POLİVİNİLKLORİT BANT Mekanik özelliklerin yüksek olması gereken yerlerde kullanılır. Bu tür bantlar kaynak da edilebilir.
POLİVİNİLİDEN KLORİT FOLl (lNCE LEVHA) : Bu gerecin en belirli özelliği, kaynar su içinde çekilmesi yani büzülmesidir. Bu özelliğinden dolayı, et, tavuk, vb. gıda maddelerinin paketlenmesinde çok kullanılır. Paketlenecek madde, torba şekline getirilen plâstik içine konduk tan sonra, torbanın havası boşaltılır ve ağzı kaynatılarak yapıştırılır. Torba, içindeki ile birlikte kaynar suya daldırılırsa,.plâstik hemen büzülür ve içindeki maddenin şeklini alarak onun üst yüzünü tam olarak kaplar.
HİDROKLOR KAUÇUK FOLİ, SELÜLOZ ASETAT FOLİ, POLYAMİT FOLİ, BİRLEŞİK FOLİLER (Astarlanmış veya lâmine edilmiş foliler)
Birleşik folilerin ana maddesi : Polietilen — Alüminyum, Kumaş, yumuşak PVC — Foli vb. dir. Plâstik kaplar genellikle fenoplâst, Aminplâst, Polistrol, Selüloz asetat veya polietilen’den yapılır. Şişeler için, polietilen ve PVC kullanılır. “Tetrapak” adı verilen düzgün dört yüzlü şeklindeki ambalaj torbaları polietilen emprenye edilmiş kâğıt bantlar kullanılarak yapılır. Dört köşeli ve
dört yüzlü olan bu paketlerin üretiminde önce yukarıdan aşağıya doğru yavaşça hareket eden boru şeklinde kıvrılmış gerecin boyuna doğrultudaki birleşme yeri kaynatılır.
Daha sonra borunun içine sokulmuş bir memeden ambalajlanacak olan sıvı (örneğin meyve suyu) akıtılır ve sonra çapraz hareket eden kaynak elektrotları düzgün dört yüzlünün kenarlarını oluşturur.
Bu paketleme yöntemi ilk defa İsveç’te büyük mandralarda süt ve krema paketlenmesinde kullanıldı. Bugün ülkemizde de meyve suyu paketlenmesinde uygulanmaktadır.
ÇABUK PAKETLEME GERECİ adı ile satılan plâstikler, malın üzerine ergimiş olarak dökülür ve onları dış havanın etkilerinden korumakta kullanılır. Bu amaçla kullanılan Etilsetüloza, yağ, yumuşatıcı madde, reçine veya mum da karıştırılır. Büyük hacimli mallar önce bir file (ağ) ile kaplanır (Filenin büyüklüğü 30 x 30 cm kadardır).
Bundan sonra File üzerine sıvı polimerizat püskürtülür. Bu gereç püskürtme sırasında uzun iplikler oluşturur ve bu iplikler fileyi tam olarak örter. Dayanıklığı artırmak için genellikle bir kat da Alüminyum püskürtülür. Bu usul, hem malların dış hava etkilerinden korunmasında ve hem de özellikle makine parçalarının uzun süre korunması için kaplanmasında kullanılır.